Япон хэл
Wikipedia-с
Хэл
Японоор бичихэд гурван янзын цагаан толгой хэрэглэнэ. Япон хэл Хятад хэлнээс ихээхэн ялгаатай боловч японоор бичихэд хэрэглэгддэг ханз їсгїїд Хятадаас гаралтай. Энэ їсгийг тэнд хэдэн мянган жилийн ємнє зохиосон гэдэг. Канжи хэмээн нэрлэх энэ ханз їсэг анхандаа зураг хэлбэртэй байжээ. Он удаан жилийн явцад тэрхїї зураг дїрс єєрчлєгдєн, ихэнх ханз анх дїрсэлж байсан зїйлтэйгээ адилгїй болж, одоо бол нэг їг юмуу эсвэл їгийн хагасыг илэрхийлэх болжээ. Байнгын хэрэглээнд єргєнєєр ашигладаг 2000 шахам ханз бий. Хїїхдїїд бага сургуульд сурах хугацаандаа 1006 ханз їзэж, дунд сургуульд 939 ханз їсгийг нэмж тогтоодог.
Япончууд ханзаас гадна тїїнээс салбарлаж хєгжсєн хирагана, катакана гэсэн авиа зїйн хоёр єєр цагаан толгойг хэрэглэдэг. Багц тус бїр нь їе їеэр илэрхийлэгддэг (“ка” гэх зэргээр гийгїїлэгч болон эгшиг авианаас бїтсэн) 46 їсэгтэй. Эдгээр їсгэн дээр зарим нэг цэг таслал нэмæ тухайн їсэгний эх дуудлагûã єєрчлєх замаар эдгээр нь бїгд нийлээд орчин цагийн япон хэлний бїхий л дуу авиаг хангалттай сайн гаргахад хїрэлцэж байгаа юм. Япон хэлний ердийн їг хэллэгийг бичихдээ хираганаг ханзтай хамтатган хэрэглэдэг бол бусад гадаад хэлнээс авсан їг, гадаад хїмїїс болон газар усны нэр, авиа дуудлага, амьтаны дуу чимээг бичиж тэмдэглэхдээ катаканаг хэрэглэнэ.
Японд хоогэн буюу олон янзын нутгийн аялгуу байдаг. Нутгийн аялгуугаар ярих їед нэг л зїйлийг єєр єєрєєр нэрлэх нь тїгээмэл байдгаас гадна їгийн аялга, єргєлт нь харилцан адилгїй, їйл їг юмуу тэмдэг нэрийн тєгсгєл нь єєр байх жишээтэй. Гэвч Японд ярианы хэлний нийтээрээ зєвшєєрсєн хэм хэмжээг дагаж мєрддєг учир аль ч нутгийн хїмїїс хоорондоо тївэггїй ойлголцож чаддаг юм.
