Pruverbie napulitane

Da Wikipedia.

Énnece

1 A
2 B
3 C
4 D
5 E
6 F
7 G
8 H
9 I
10 L
11 M
12 N
13 O
14 P
15 Q
16 R
17 S
18 T
19 U
20 V
21 Z

[càgna] A

'A femmena bona si è tentata e resta onesta… nun è stata bona tentata…
‘A gallina fa ll’uòvo e a ‘o vallo ll’abbrùcia ‘o culo.
All' altare sgarrupàto nun s'appìcciano cannèle.
A' primma 'ntratùra, guardàteve 'e ssacche.
A ausà 'o quarto fàuze, nun se jenche maje 'a mesùra.
Abbesògna fa 'o pìreto pe' quanno è gruosso 'o culo.
Abbòffete, dicette 'o puorco, ca 'o pantàno è chino.
Abbrìle, còrcate ambrèssa e sùsete matìna.
Abbrile, doce è 'o ddurmì. l'aucièlle a cantà e l'àrbere a sciurìre.
'A bella 'e ciglia, tutte 'a vonno e nisciùno s''a piglia.
A' bella figliola nun manca 'o 'nnammuràto.
'A bella dinte 'a chiàzza, dinte 'a casa è sempe sciàzza.
'A bona mercanzìa trova ambrèssa a gghì pe' 'n'àutra via.
'A bona parola mògne, 'a trista pògne.
'A brìscola se jòca cu' 'e sorde.
A buono 'ntennitòre, poche parole.
'A buscìa tene 'e gamme corte.
'A bucìa tene 'e pière.
'A cajòla, pure 'nduràta, è sempe nu carcere pe' l'aucièllo.
Acàla l'uòcchie 'nterra e abbàda a 'e fuòsse.
'A cammìsa d' 'o curto nun và a nisciùno.
'A campana dice dòngo e dàmme.
'A campàna se cunòsce da 'o ssunà, l'ommo da 'o pparlà'.
'A capa ca nun fa perùcchie, è capa 'e fenucchio.
'A capa 'e sotto, fa perdere 'a capa a' capa 'e coppa.
'A carciòffola se monna a na foglia a' vota.
A carne 'e lupo, diènte 'e cane.
'A carne è scesa e, 'o purmòne è sagliùto.
'A carne fa carne e 'o vino fa sango.
'A carne se jètta e 'e cane s'arràggiano.
A Carnevale ogne pazzìa vale.
A caròcchie a caròcchie, Pulecenella accedètte 'a muglièra.
'A casa cu ddoje porte, 'o diàvulo s''a porta.
A' casa d''o ferràro, 'o spito è de lignàmme.
A' casa d''o jucatòre, nun c'è àutro ca dulore.
A' casa d''o mièdeco e d' ' o pagliette, trase e aspiètte.
A' casa d''o 'mpiso, nun se parla 'e corda.
A' casa d''o pezzente, nun màncano tòzzole.
A' cavallo 'e razza nun serve scurriàto.
A cavallo rialàto nun se guarda mmòcca.
Accide cchiù 'a lengua ca 'a spata.
Accussì comme vaje, accussì si tenuto.
Accussì va 'o munno, chi nata e chi va 'nfunno.
'A cepòlla manco 'e cane l'addòrano.
'A cera se strùje e, 'a prucessione nun cammina.
'A cervèlla 'e ll'ommo è na sfoglia 'e cepolle.
A chiagnere 'o muorto, so' lacreme perze.
A chi dice 'e fatte 'e l'autre, nun ce dìcere 'e tuoje.
A chi le fete ancòra 'a vocca 'e latte, s'alleccàsse sulo 'o piatto.
A chillu santo ca nun fa bene, nun cercà niente, nè quanno va, nè quanno vene.
A chillu santo ca nun fa miràcule, nun appiccià cannèle.
A chi me dà 'o pane, a chillo chiammo papà.
A chi nun fa perete, nun le guardà 'o culo.
A chi nun tene figlie, nun ghì nè pe' denare, nè pe' cunsiglie.
A chi nun piace 'a carne annecchia, se magna chella 'e voje ca è cchiù tosta.
A chi 'o Pataterno ha dato 'e juorne, nisciuno 'e ppò levà.
A chi pazzèa cu 'o ciuccio, nun le mancano càucie.
A chi se fa puntone 'o cane 'o piscia 'ncuollo.
A chi te dice ca te vò bene cchiù 'e mamma e tata, nun 'o crèrere.
'A chi te parla e nun te tene mente, aspettate antrasatta 'o tradimento.
A chi troppo prumette, nun credere troppo.
A chi troppo s'acala, 'o culo se vede.
'A cicala canta, canta e po' schiatta.
A cinquantanne ogni ghiuorne nu malanno.
'A ciuccevèttola, biàto addò se posa e male addò canta.
'A collera è fatta a cuoppo, a chi s' 'a piglia, se chiatta 'ncuorpo.
'A corta è bona p' 'o marito, 'a longa pe' cogliere 'e ffiche.
Aqua a' fraveca e vino o' fravecatore.
Acqua a' pippa e 'a sarda è secca.
Accussì comme vaje, accussì sì tenùto.
Accussì va 'o munno, chi nata e chi va a funno.
'A cunferenzia è padrona d''a mala crianza.
'A femmena è comme 'a jatta, scippa pure quanno l'accarìzze.
A frevàro 'o purpo tene 'a freva.
'A gente ca parla assaje, è sempe chella ca nun tene niente 'a dìcere.
'A jatta pe' ghì 'e pressa facette 'e figlie cecate.
'A lengua nun tene uòsso ma, rompe l'osse.
A ll'amice e a''e pariènte, nun nce vènnere e nun accattà niente.
A lo ffriere siénte l'addore! A lu cunto siénte 'o chianto!
'A mamme de scième è sempe incinta.
'A meglia parola è chella ca nun se dice.
'A morte nun tene crianza.
'A mugliera 'e ll'ate, è sempe cchiù bella.
A nu buono cavallo, nun le manca 'a sella.
'A raggiona è de' fesse.
'A robba bella se fa avvedè.
'A vicchiaia è na brutta bestia.
'A vita è comme 'a scala d''o vallenàro: è corta e chiena 'e merda.
'A coppa San Telmo, pesca 'o purpo a mmare.

[càgna] B

[càgna] C

Ccà sotto pure ce chiove.
Ccà nisciune è fesse!
Ce ponno cchiù l'uòcchie ca 'e scuppettàte.
Chiamma mamma e pate a chi te dà a mangià.
Chi ate nun ave, cu 'a mugliera se cocca.
Chi bella vo' parè, pene e guaie adda patè.
Chi fraveca e sfraveca nun perde mai tiempo.
Chi ha avuto, ha avuto, chi ha dato, ha dato.
Chi chiagne, fotte a chi ride.
Chi lassa 'a via vecchia p''a nova, sape chello ca lasse e nun sape chello ca trova.
Chi nasce quadro nun po murì tunno.
Chi nun sta' a sentere mamm' e pat' va' a murì addò nunn'è nat.
Chi sparte ave 'a meglia parte.
Chi troppo sturiàje, priesto priesto s'atterràje.
Chi tene mala a capa tene buono o pere.
Chi vò, va; chi nun vò, manna.
Chi fatica magna chi nun fatica magna e beve.
Chi aiza 'o scuoglio e chi se fotte a maruzzella.
Cavallo 'e calesse, bbona giuventù e mala vecchiaia.
Chi nun sape fà 'o scarparo nun sfuculiasse 'e semmenzelle.
Chi va pe chisti mare, chisti pisce piglia.
Cuofeno saglie e cuofeno scenne.
Chi sputa 'ncielo 'ncapo le cade.
Cunsiglio 'e vorpe, rammaggio 'e galline.
Comme è bella a pulizia, ricett' chill' ca purtava a mutand o cuntrario

[càgna] D

Datte da fà, 'a jurnata è nu muorzo.
Dicette 'a vipera vicino a 'o voje:” pure si' m'accide, sempe curnuto rieste|”
Dicette 'o pappice vicino 'a noce : "damme 'o tiempo ca te spertose".
Dduje sorde 'o mesurièllo e chillo amico dorme ancora.
Dicette 'o puorco all'aseno: tenimmece pulite!
Dicette 'a mosca appusata 'nfronte o voje: aramm!
Dicette 'o cacciatore n'faccia 'a quaglia: cchiù aiavete vaje, cchiù 'o butt piglie!

[càgna] E

'E cchiù fesse songo sempe 'e primme a parlà. Ascuta 'o pruvverbio
'E ciuccie s'appìccecheno e 'e varrìle se scàssano.
'E denare so''a voce 'e l'ommo.
'E figlie so' piezze 'e core. Ascuta 'o pruvverbio
E' gghiùte a fernì 'a carne 'a sotto 'e maccarùne 'a coppa.
E' meglio 'o cazone rutto n'culo c'o culo rutto n'do cazone.
'E sciabbule stanno appese e 'e fodere cumbattono.

[càgna] F

Fa bene e scuòrdate, fa male e piènzace.
Fa ll'arte ca saje, ca si nun t'arrecchisce camparraje.
Femmene curtulèlle, diavulo, pigliatèlle.
Femmene, ciùccie e crape, tèneno 'a stessa capa.
Femmene oneste una nce ne steva e addeventàje Madonna!
Frije 'e pisce e guarda 'a jatta.
Fà comme a jatta: chiagne e fotte.
Fà zite e murticielle e battesime bunarielle.
Fà 'nu sizia-sizia.

[càgna] G

gioacchino mettet a legge e gioacchino murette acciso (riferito a Murat, impiccato in virtù di un legge da lui promossa)

[càgna] H

Haje voglia 'e mèttere rrumm, 'o strunz' nun addevènta babbà.

[càgna] I

Ivi piro e non menavi pere e mò si santo e vuò fà miracoli?

[càgna] L

L'acqua è poca e 'a papera nun galleggia.
L'ummene ca parola, e 'o voje cu 'e corn.
L'asteco chiove e 'a fenesta scorre.

[càgna] M

Mazza e panèlla fanno 'e figlie belle, panèlla senza mazza fanno 'e figlie pazze.
Me pare ‘o ciùccio ‘e fechèlla, trentaseie chiàje e pure ‘a cora fràceta.
Meglio capa d'alice ca coda 'e sturione.
Mmasciatore nun pava pena.

[càgna] N

Nisciunio è nato mparato.
'Nu buonu marito fa na bona mugliera.
Nun schiara maie juorn' Afravola.
Nun se fa niente pe' senza niente.
Nisciuna nova, bbona nova.
Nce vonno 'e quatte laste e 'o lamparulo.

[càgna] O

Ogge nfiura, dimane nsebburtura.
Ogne scarrafòne è bello 'a mamma soja.
'O barbiere te fa bello, 'o vine te fa guappo e 'a femmena te fa fesso.
'O cazz s'adderizz cu nu pare e zizze
'O purpo se coce dinte all'acqua soja
‘O geluso more curnuto.
Ogne bella scarpa addeventa scarpòne.
‘O pazzo fa ‘a festa e ‘o savio s’ ‘a gode.
‘O pesce fete d’ ‘ a capa..
‘O pesce gruosso se magna ‘o peccerillo.
'O voje chiamma curnuto a 'o ciucce.
'O peggio surdo è chillo ca nun vo' sèntere.
'O sanghe nun po' maje addiventà acqua.
'O pullecino pizzeca 'ncul 'a voccola.
'O sazio nun crede 'o diuno
Ogne buc è pertus e ogne pertus va chius!
'O capiton' é megl' ro' pesce
'O figlio surdo solo 'a mamma o'ntenne

[càgna] P

Pare 'a nave 'e Franceschièllo: a poppa cumbattèveno e a prora nun 'o sapèveno.
Parlanno d’ ‘o diavulo, spontano ‘e ccorne.
Pe' golio e' lardo vasa 'nculo a 'o puorco.
Pe’ pavà e murì, nce stà sempe tiempo.
Pigliate 'a jurnata bona quanno te vene, ca 'a malamente nun manca maje.
Pure 'e pullece teneno 'a tosse.

[càgna] Q

Quanno 'a femmena bona è tentata e resta onesta, significa ca nun è stata bona tentata...
Quanno ‘o peducchio saglie ‘ngloria, perde ‘a scienza e ‘a memoria.
Quanno 'o Signore nzerra na porta, aràpe nu purtòne.
Quanno si chiuòve statte, quanno si martièllo vatte.
Quanno si’ ncùnia, statte, quanne si’ martiello, vatte.
Quanno bbuono bbuono, chiù nera d'à mezanotte nun pò venì.

[càgna] R

Ricètte 'o puorco:" mantenimmece pulite".
Ricètte 'o pàppece vicino 'a noce: «damme tiempe ca te spertòse».
Ricètte 'o scarrafone: «Pure ca chiove nchiostr' cchiù nner' e accussì nun pozz' stà».
Rocco fatica e Perzechella magna.