A/H5N1
From Wikipedia
A/H5N1 warrt de Virus nömmt, de hüdigendags Oorsaak vun dat Utbreken vun de Vagelgripp is. In de internationale Spraak vun de Wetenschup warrt he as een HPAI (high pathogen avian influenza virus) ankeken. Dat heet up Platt: Een Virus vun Vagels, dat besünners krank maakt.
Inholtsverteken |
[Ännern] Besünnere Eegenaarten
Düsse Virus sett tein Proteinen free, just so as annere Viren vun de Influenza ok. De Naams vun düsse Proteinen sünd Hämaglutinin (HA), Neuraminidase (NA), Nukleoprotein (NP), twee Matrixproteinen (M1) und (M2), de Polymerase Proteinen (PB1), (PB2) un (PA). Dorto kaamt noch de Proteine sunner Struktur (NS1) und (NS2). An dat NS1-Protein sitt een Afsnitt, dor liggt dat möglicherwies an, wie dull dat mit de Krankheit warrt. Bi A-H5N1 hett düsse Protein een besunnere Aart, dat Fuddergeven vun Signalen in de Zellen vun dat minschlich Lief bannig dull to stören. Vunwegen düt Stören warrt dat Immunsystem dorto bröcht, vunwegen een Sweer Badenstoffen uttostötten.
Een nee Studie in de Tietschrift Nature hett in de Midd vun den März 2006 bekannt maakt, datt A/H5N1 anners as de Viren vun de Gripp bi de Minschen, nich in de böveren Afsneden vun Nees un Strott, man deep ünnen in de Blasen vun de Lungen andocken deit. Dat schall de Grund ween, so warrt seggt, worüm dat nich faken passeert, datt een sik mit de Vagelgripp bi’n Minschen ansteken kann. Minschen steekt sik ehrder an, wenn ut Hals un Strott Viren över den Aden in’e Luft verdeelt weern. För sowat sitt düsse Viren to deep in de Lung.
[Ännern] Duurhaftigkeit
Dat hangt ganz vun de Temperaturen af, wie lang een Influenzavirus buten sien Weert leven kann. So is dat ok mit den Ünnertwieg A/H5N1. In’n Summer bi een normal Temperatur vun um un bi 20 °C könnt Viren, de eenerwegens anbackt sünd, twee bit acht Stunnen an’n Leven blieben. Bi 22 °C könnt se in Schiet, man ok in de Liever vun dode Deerter un in Water tominnst veer Dage gefährlich blieven. Bi een Temperatuur vun 0 °C leevt se mehr as 30 Dage un in Ies könnt se jümmerto gefährlich blieven.
Bi mehr as 22 °C geiht dat mit A/H5N1 nich lange goot. Bi 56 °C könnt de Viren nah 3 Stunnen nix mehr maken un bi 60 °C sünd se nah een halve Stünn nich mehr in’e Gangen. Vun 70 °C af an starvt se af un könnt ok numms mehr ansteken.
[Ännern] Ünneraarten
Dat gifft veer Twiegen vun Viren bi de Gripp: Influenza-A, Influenza-B, Influenza-C un dat Thogotovirus. Vagels warrt bloß vun de Influenza-A-Viren un jem ehr Ünnergruppen angrepen.
In eenssen weg verännert sik de Gene vun de Viren. Up düsse Aart gifft dat jümmers nee Sorten vun de Viren. Düt Verännern warrt Mutation nömmt.
Just nah de Eegenaart vun jem ehr Bavensiet warrt de Viren in Ünnergruppen updeelt. Bitherto gifft dat 16 H-Ünneraarten un 9 N-Ünneraarten. De Ünneraart H5N1 hett up sien Bavensiet de 5. Ünneraart vun dat Hämoglutinin sitten (H5) un de 1.Ünneraart vun de Neuraminidase (N1). All Ünneraarten vun den Virus gaht bloß up een bestimmte Aart vun Weert. un maakt em krank. Bi annere Weerten leevt se, ohn Krankheit to bringen. Vun düsse Deerter weert se denn wieter verdeelt över de Welt. De Ünnergrupp A/H5N1 grippt veel unbanniger an as A/H7N7 un SARS.
Midderwielen gifft dat ok bi de Ünneraart A/H5N1 al wietere Ünneraarten, de noch mehr angriepen doot. Besünners de A/H5N1 Ünnergrupp ut Asien (A/Vietnam/H5N1/1203/2004) is upfullen vunwegen ehr beetsch Angriepen un vunwegen den Dood, den se al bröcht hett. Een Grupp vun Forschers in Hongkong hett seggt, se harrn utfunnen, datt düsse Ünnergrupp unbannig veel Stoffen freesetten deit, de besunners in de Lung Sweeren utlööst. Normalerwies sünd düsse Stoffen (Zytokine, besünners Interleukin 6 een Versöök vun dat Lief, sik gegen Angriepers to verdeffendeeren. Vunwegen datt nu aber so unbannig veel Zytokine freesett weert, warrt de Lung kaputt maakt. Normalerwies duurt dat nich lang un dat gifft eenen deegten Schock un dat Lief brickt tosamen un kann nich mehr.
[Ännern] De Gene ännert sik
As baven seggt, is de Ünneraart A/H5N1 besünners beetsch. Se grippt toeerst de Lung an, breedt sik denn in't ganze Lief ut un maakt bi Vagels ok Hart, Lebber un Brägen kaputt. Darüm duurt dat nich lang un de Vagels, de se angrepen hett, sünd doot.
Midderwielen hefft sik de Gene vun düt Virus al dree mal ännert. Forschers meent, dat weer 1997 un 2003 ween. Vör düsse Mutationen is de Virus ok al een paar mal in Europa upträden. Man dormals weer he nich so beetsch un nich so gefährlich. Ok vundaag kann een af un an Wildvagels finnen, wo düsse ole Aart vun den Virus insitten deit. Dat is ünner annern in dat Jahr 2004 in Frankriek passeert un in de Midden vun den November 2005 bi een Aanten dichtbi Padua. Düsse Vagels seht dor gar nich nah ut, as wenn se krank weern.
De Mutation in dat Jahr 2003 is toeerst in Hongkong un in Vietnam un denn in dat Jahr 2006 bi de Kinner, de in de Törkei sturben sünd, upträden. De Tietschrift Nature schrifft in ehr Band 439 vun'n 19.Januar 2006, datt sik een Gen vun dat Virus so ännert hett, datt dat nun beter an de minschliche Zell andocken kann. Bito hett dat noch een anner Gen geven, datt sik ok verännert hett. Düsse Mutation bringt dat nu mit sik, datt de Viren länger Tiet in de Nese vun den Minschen överleven könnt, ofschoonst de annernvorsik nich warm genug is. In'n Ogenblick kann een noch nich seggen, of dat bedüden deit, datt sik de Viren nu beter vun Minsch to Minsch utbreden könnt.
De Organisation för Gesundheit in de Welt (WHO) hett dorgegen seggt, een kann vundaag noch gar nich weten, wat sik bi de Gene ännern mutt, dormit H5N1 fix un up Duur vun Minsch to Minsch övergahn kann. Een weet ok nich, so heet dat dor, wat nu möglicherwies in den Minschen siene Zellen een Poller fehlen deit, wo de Virus an fastmaken kann. Wenn dat so is, denn kann sik H5N1 in'n Ogenblick noch nich ohn Problemen vun Minsch to Minsch utbreden. Ok kann een, so heet dat fudder, in'n Momang noch nich vörutseggen, wat in Tokumst passeert. So is dat in'n Ogenblick swaar to seggen, wenn nich unmöglich to seggen, of sik de Viren wieterhen ännert un of dat wahrschienlich is, datt eens Dags een gefährlich Pandämie över de ganze Welt geiht.
[Ännern] Utgangspunkt
Dat dücht so, as wenn Forschers ut China den Utgangspunkt vun de gefährlichst Ünneraart vun H5N1 rutfunnen hefft. So steiht dat jedenfalls in een Studie to lesen, de in'n Februar 2006 rutkamen is. De Forschers hefft vun'n Anfang vun dat Jahr 2004 af an mehr as 51.000 Aanten, Gööse un Höhner ünnersöcht. De Saak speel sik in 6 Provinzen in Südoostchina af. Dorbi hefft se rurfunnen, dat allerhand vun dat Fedderveeh den Virus in sik driggt. Vunwegen dat Sprütten gegen de Vagelpest, datt dor in China begäng is, starvt de Vagels nich un de Viren könnt sik in Roh verännern un utbreden. Besunners in de Provinzen Guangdong, Hunan un Yunnan hefft sik de Gene vun dat Virus al so duchtig verännert, datt de Forschers annehmen doot, datt de Vagelgripp un de Virus H5N1 siet mehr as tein Jahren in Südchina togange is. Anners as de Politikers un offiziell Stäen in China dat seggt, meent de Forschers, datt de besunners gefährlich Ünneraart vun H5N1 in Südchina upkamen is un sik vun dor ut in de Länner in de Nahberschup utbreedt hett.
