Diskuschoon:Aufklärung

From Wikipedia

koennte jmd mich mal im plattduutschen *aufklaern*? (Diskuschoon, Dankeschoen)

Hm? Plattdeutsch aufklären? Mal versuchen... So, mien Kind, nu will ik di mol verkloren, woans dat mit de Immen un de Blomen is. De Imm, de kummt anflagen, un denn sett se sik op de Bloom ehr Blööt rop. Se is denn en beten an't rümtüdeln an'n Stempel vun de Blööt un kleit sik den Steert mit Pollen vull. De Imm ganz vergnöögt sik höögt un brummt to de nächste Blööt. Mit de Pollen, de an ehren Oors backt, rüüscht se nu so'n beten rüm un de Pollen kaamt ok op den Stempel vun disse Blööt. Un denn kann en schöne Frucht oder en Samen dorvun warrn. Un binah lieks so geiht dat bi de Minschen. Oder war das gar nicht, was du meintest? --::Slomox:: >< 16:54, 23. Jan 2006 (UTC)

Wie weer dat mal mit de eernsthaftig Fraag, wat vun'n Naam för düsse Saak an'n besten stahn schall? Upkloren höört sik so nah reinmaken an. Up Engelsch 'Age of Enlightment', nedderlannsch 'Verlichting', italieensch 'illuminatie' bedutt allens: Een Licht warrt upsteken, un wo dat düster weer, warrt dat nu hell. Man dat is Propaganda. Sass sleiht Opkloren vör. Schöllt wi bi dat düütsche Woort Aufklärung blieben? ---Bolingbroke 11:55, 27. Sep 2006 (UTC)

Ik wull jüst schrieven, dat mi Opkloren nich recht gefallt un dat Sass woll nich dat Tietöller in’n Sinn harr, sünnern man Opkloren bi Militär oder dat sexuelle Opkloren. Doch denn hebb ik in mien etymoloogsch Wöörbook keken un wat steiht dor? De Wöör Aufklärung un aufklären kummt vun dat middelnedderdüütsche upklāren af! Togeven, dat güng to de Tiet blots üm't Weder (de Heben kloort op), aver dat is doch al wat. --::Slomox:: >< 13:19, 27. Sep 2006 (UTC)

Bi Opkloren heff ik ok vör allen dat Weder in'n Sinn. Dat militärsch und dat sexuelle har ik woll mit opklären öbersett. Dat Tietöller, dat wett ik ok nich rech... Wie wörr dat mit de Opklärung? --Iwoelbern 16:09, 27. Sep 2006 (UTC)

Dee Titel "Aufklärung" is gor nich so leeg. Dat kann ja as Eigennamen seihn warden, dee bruken nich ümmer oewersett warden. Ick würd dat up Platt ook nich anners seggen. Dat kann ook mit Upklärung (Opklärung) oewerdragen warden, oewer dat is denn so'n Mischwuurt, wat woll ook so'n Sak is, manche moegen sowat ja nich. "Opkloren" klingt vör mie so nah reidn warden: "dee Himmel klort sick up" oder nah sowat (Slomox hett dat Bispill ook bröcht, ick heff dat vördem noch nich lääst). Un denn heff ick noch 'ne Fraag tau dissen Satz hier En Resultat vun de Aufklärung weer, dat minder Lü an Gott löwden denn vör de Aufklärung, ok wenn de luthersche Orthodoxie doran nich ganz unschuldig weer. Also dor interessiert mie nu bannig, wo dat her is. Aufklärung heit ja nich, dat dee Lüüd nu nich miehr an Gott glööften und sääden, dat dor keiner miehr is oewer dee Wulken. Ick verklor dat mal an dee Literatur. Aufklärung ünnerscheid sick von dee früheren Epochen bloß in dat Dinken oewer den Verstand (un wat dor alls tauhüürt) un nich oewer den Glooben. Dee Geist is frie, un wi möten em bruken, dat wier dee Devise. Oewer an Gott glööft hemm s' all liekers. Vör dee Aufklärung is dat so west, dat dee Lüüd ehr Schicksal in Gott sien Hänn leggt hemm un sääden, wi warden irgendwann doot blieben (Memento mori!), wi all sünd vergänglich un sünd an sick nix, wi könn dor ook nix gäägen maken. Dee Aufklärer hemm nu seggt, wi können wat verännern, wi sünd verantwuurtlich, vör dat, wat wi maken. Dorüm wier dat donn ook bannig wichtig, dat dee Lüüd nu ümmer ein "gottesfürchtiges" Läben lääften, dat see "demütig" wiern, denn würd ook Gott ehr helpen. So hett dat t. B. Nicolai schrääben. Also Aufklärung bedüüt nu nich, dat dee Minschen nich miehr so in dee Kirch güngen un so. Dat keem ierst spääder un is woll mit dee Erkenntnisse in dee Naturwissenschaften kamen. Natürlich güng disse Forschung up denn "aufklärerischen Geist" trügg, dat dee Verstand brukt warden sall, oewer dee Aufklärung an sick hett Gott nich aflähnt oder so. Dat nich miehr sovääl Lüüd an Gott glööben, is eigentlich ierst mit dat twinnigste Johrhunnert kamen, un dor geef dat all längst kein Aufklärung miehr, is also nich kort dornah all kamen mit dee Konfessionslosigkeit, sonnern ierst so ein Johrhunnert späder. Uterdem glööf ick ook nich, dat Luther dor nu Schuld hett, dat dee Minschen nich miehr glööben, dat in Norddüütschland nich miehr sovääl Minschen inne Kirche gahn hemm, hett ook ierst so richtig nah den tweiten Weltkrieg insett. --89.53.34.86 17:39, 7. Apr 2007 (CEST)