Danzig

From Wikipedia

Flagge

Neptun

Motlau

Artushof

Marienkathedrale

Rathaus

Oliwa

Danzig (poolsch Gdańsk) is en pommersche Havenstadt. De Stadt hett 455 500 Inwahners (2001).

Inholtsverteken

1 Historie
2 Beröhmte Danziger
3 Spraken
4 Weblenks

[Ännern] Historie

1180/1181 wörr dat Klooster Oliva grönnt un 1224 erfolg dorbi de Stadtgrönnung vun Danzig mit Lübschen Stadtrecht. Danzig weer 1361 Liddmaat vun de Hanse. Na de Eersten Weltkrieg weer Danzig denn sülvstannig as Freie Stadt Danzig. Dor geev dat to'n Bispeel en düütsche Post un ok en poolsche Post. Na 1945 wörr de ole Stadt vun poolsche Restauratoren wedder rekonstrueert.

[Ännern] Beröhmte Danziger

Johannes Dantiscus 1485
Bernhard von Reesen 1490
Albrecht IV Giese 1524
Johannes Hevelius 1611
Georg Daniel Schultz 1615
Andreas Schlüter 1660
Jacob Theodor Klein 1685
Gabriel Daniel Fahrenheit 1686
Daniel Gralath 1708
Louise Adelgunde Gottsched 1713
Adam Kazimierz Czartoryski 1734
Johann Wilhelm Archenholz 1741
Georg Forster 1754
Johanna Schopenhauer 1766
Johannes Daniel Falk 1768
Arthur Schopenhauer 1788
Max Halbe 1865
Daniel Chodowiecki 1726
Günter Grass 1927
Jan de Weryha-Wysoczański 1950
Jolanta Kwasniewska 1955
Donald Tusk 1957
Kszysztof Kolberger 1950
Dariusz Michalczewski 1968
Jerzy Samp 1951

[Ännern] Spraken

Mehrsttiets harrn de Lüüd in Danzig plattdüütsch snackt. In de Hansetiet weren ok de opschreven Saken op Neddersassisch (Middelnedderdüütsch). Dat opschreven Platt weer nich veel anners as in Hamborg un Lübeck un Bremen. Later geev dat beten gröttere Ünnerscheed vun dat Danzjer Platt na dat Noordneddersassische. Dat keem vun den Infloot vun de Kolonisten, de ut dat hoochdüütsche Rebeet kemen.

Spraakproov:

Em Sommer jeft de Herrgott Sejen, 
torr röcht'gen Tied moal Sonn', moal Rejen  
De Wäse fett, de Kleewer hoch 
doar jefft it fresche Mälk jenooch  
De Jarscht, de Weite prächtich steiht  
uck Raps onn Rewe goot jedeiht.  
Em Aust, wänn voll de Woaje schwankt,  
de Buer omm dat Wädder bangt.
(ut: Mien Heimatland vun Heinz Loewen)

Ünnerscheed na dat Nordnedersassische sünd to'n Bispeel: Präfix je- bi dat Partizip, Bookstaav un Luud „j“ för „g“.

För de opschreven Saken hett sik later denn dat hoochdüütsche dörsett.

Na 1945 is de Stadt den na Polen kamen un vun dor weg wörr mehrsttiets poolsch snackt.