Kedelkloppersprook

From Wikipedia

De Kedelkloppersprook is en plattdüütschen Soziolekt, de in de Merr vun't 19. Johrhunnert opkeem. De Havenarbeiders in'n Hamborger Haven un vun de Reeperbahn bruken disse Spraak.

De Ketelkloppers, vun de de Spraak kummt, harrn de Opgaav, den Ketelsteen ut de Ketels vun de Dampscheep ruttokloppen. Se weren nich good ansehn bi de annern Havenarbeiders un hebbt de „Schietarbeid“ maakt. In de Eng un den Larm in de Ketels weer de Spraak dör Verkedelkloppern beter to verstahn. Ok as Geheemspraak wurr de Kedelkloppersprook bruukt, besunners in de brune Tiet, as de politisch organiseerten Lüüd vunne "Schietgang", de in de SPD or bi de Kommunisten weern,af un an bi de Gestapo för't Brett kemen.

De Kedelkloppersprook hett dat Plattdüütsche as Grundlaag. De Konsonanten an'n Anfang vun en Sülv wörrn dorbi an't Enn sett un en i dor achter hungen.

Bispeel:

Esthi udi ali atwi eteni? (Kedelkloppersprook)

Hest du al wat eten? (Plattdüütsch)

Dat öllste Toondokument vun de Kedelkloppersprook is en Opnahm vun dat „Hamborger Kedelklopper“-Leed vun'n Singer Charly Wittong (Carl Wittmaack, 1876-1943) vun 1925. An ene Stell sünd de eersten veer Regen vun'n Refrain verkedelkloppert:

Wi sünd Amborgerhi Etelki-Opperkli,

wi arbeit`t öbendri bi Ohmbli und Oßvi,

sünd üzfidelkri un ümmer opperpri,

kaut Attenswi un hebt ändlischi Ostdi.

Wi sünd Hamborger Ketelklopper,

wi arbeidt dröben bi Blohm un Voß,

sünd krüzfidel un ümmer propper

kaut Swatten un hebt schändli Dost.

In de 1930er Johren enn de Tiet vun de Dampschipperee un dormit ok de Bruuk vun de Spraak. De Bruuk bi enkelte Gelegenheiten is bet in de 1960er Johren nawiesbor.

In de Tietschrift "Schleswig-Holstein", Husum Verlag, ISBN 3-89876-172-X, Sunnerheft 7. un 8. / 2004 , "Flensburg", is vun de plattdüütsche Schrieversmann Walter F. Herz, * 09. Oktober 1948 in Husum, dat Gedicht "De Keddelkloppers" afdruckt. Dor heet dat to'n Enn:

Edelkiopperklielienvi -

Eenalmi ebbthi emji Ohri!

Enndi opptkli emji an Epiustri' Öördi!

Keddelklopperleven -

Eenmal hebbt jem Roh!

Denn kloppt jem an Petrus' Döör!