Archaïsche periode (geschiedenis)
Van Wikipedia
| Geschiedenis van Griekenland
|
|
..Naar chronologie
|
|
..Naar onderwerp
|
Tijdens de Archaïsche periode ontwikkelden zich de meest typische staatsvormen van Hellas: de polis, de tirannie en de democratie.
In verscheidene stadstaatjes namen tirannen (Grieks: τύραννοι) de macht in handen. Vaak stonden ze aan de kant van het gewone volk tegenover de aristocratie en bereidden ze een democratische regeringsvorm voor. Er groeide een rivaliteit tussen de zeemogendheid Athene, die heerste over Attika en verscheidene Egeïsche eilanden, en de landmogendheid Sparta die zijn macht uitbreidde over de gehele Pelopónnesos.
Inhoud |
[bewerk] De bevolking
Het is waarschijnlijk dat er in de Archaïsche periode een bevolkingsgroei heeft plaatsgevonden. Deze zou gestaag zijn doorgegroeid, in voortduring van de 10e tot 5e eeuw. De elite wordt groter dan voorheen in deze tijd. De bevolking had over het algemeen het zelfde geloof. Dit was het Humanisme.
[bewerk] De economie
Ondanks dat de bevolking niet explosief groeide, moesten er toch meer monden worden gevoed. Er werd nieuw landbouwgrond ontgonnen en er kwam een grote variëteit aan gewassen, waardoor vee steeds minder belangrijk werd. Ook begonnen de Grieken zich steeds meer op zee te bevinden, om in hun levensonderhoud te voorzien. Zij werden of piraat of handelaar. Breed herstel van nederzettingen en ook de materiële cultuur. Hutten werden huizen. Tempels van hout werden van steen. Dorpen groeien aaneen tot steden. Elite profileert zich, grotere schaal dan voorheen (dit is te zien aan het graf cultuur).
[bewerk] Kolonisatie
Van de 8e eeuw tot de 6e eeuw, periode van de tweede Griekse expansie (eerste was ca 1100); de befaamde Griekse kolonisatie . Oorzaken - Uitlaatklep van de bevolkingsgroei - Oplossing voor interne conflicten binnen de elite van een Griekse stad. Mogelijkheid voor een bedreigende groep een nieuw bestaan op te bouwen. Steeds meer Grieken waagden zich op zee in navolging van de Fenicïers. Dit bevorderde de Griekse handel, scheepvaart, kennis van Geografie. De meeste kolonies waren agrarische nederzettingen, gesticht op vruchtbaar terrein en de kolonisten werden landbouwers. Veel kolonies aan de kusten van de Zwarte Zee, in Sicilië en Zuid-Italië. In Sicilië en Zuid-Italië, daar kwamen zoveel Grieken te wonen dat het gebied in de oudheid tezamen Groot-Griekenland genoemd werd. Er ontstonden daar grote en bloeiende steden (Napels, Suracùse).
Het woord kolonisatie is misleidend. De Griekse kolonie, apoikia, was niet een winstgewest, maar een nieuwe onafhankelijke polis. De meeste kolonies zijn niet uit handelsoverwegingen gesticht, ze hebben de handel echter wel bevorderd.
De handel bevorderde de nijverheid in de steden. Door de schepen bouw en ceramiek dat vervaardigd moest worden. Toenemend aantal mensen buiten de landbouw werkte. Er ontstond geen stad-platteland tegenstelling. De meeste stadsbewoners waren boeren, die hun land buiten de stad hadden liggen.
Slechts enkele zeer grote steden, zoals Athene in de 5e eeuw, Rome in het begin van de jaartelling, werden in meerderheid bewoond door niet-agrarische bewoners (waren afhankelijk van import uit streken met graan overschotten).
[bewerk] Democratie van Athene
In 624 v. Chr. kondigde Draco zijn strenge (draconische) wetten af: de macht van de adel werd beknot, de bloedwraak beperkt, het recht om te straffen kwam aan de staat. Maar de maatschappelijke noden van kleine boeren en handelaars vroegen om andere wetten.
Die vaardigde Solon uit in 594 v. Chr.; in zijn enigszins democratische staatsregeling hadden alle mannelijke burgers stemrecht en berustte de hoogste macht bij de volksvergadering.
Omstreeks 560 v. Chr. viel de macht in handen van de tiran Peisístratos, onder wiens zegenrijke bewind welvaart en kunst bloeiden. Kleisthenès ontnam de adel in 508 v. Chr. zijn invloed en voerde een echt democratisch bestuur in. Zijn schervengericht of ostracisme boodt de gelegenheid ongewenste staatslieden uit Athene te verbannen. De naam is ontleend aan het óstrakon (potscherf) waarop de leden van de volksvergadering de naam krasten van de staatsman die ze een gevaar vonden voor de staat.
