Barmhartigheid

Van Wikipedia

[bewerk] Zeven Lichamelijke Werken van Barmhartigheid

De zeven werken van barmhartigheid zijn :

Het voeden van de hongerigen
Het laven van de dorstigen
Het kleden van de naakten
Het begraven van de doden
Het herbergen van vreemdelingen
Het bezoeken van de zieken
Het troosten van de gevangenen

Zes van deze werken zijn gebaseerd op de woorden van Christus volgens het Evangelie volgens Matteüs : "Want Ik had honger en gij hebt Mij te eten gegeven, Ik had dorst en gij hebt Mij te drinken gegeven, Ik was vreemdeling en gij hebt Mij opgenomen. Ik was naakt en gij hebt Mij gekleed, Ik was ziek en gij hebt Mij bezocht, Ik zat in de gevangenis en gij hebt Mij bezocht.'' (Matteus 25, 35-36). Paus Innocentius III (1198-1216) voegde daaraan in het jaar 1207 een zevende werk aan toe. Het werk dat hij uitkoos was 'de doden begraven'. Het is ontleend aan het Bijbelboek Tobit, waarin naast twee bekende, ook door Christus genoemde werken van barmhartigheid, speciaal de zorg voor de overledenen wordt benadrukt: "Ik gaf brood aan de hongerigen en kleren aan de naakten; als ik het lijk van een volksgenoot buiten de muren van Nineve zag liggen, dan begroef ik het". (Tobit 1,17). In de door pestepidemieën geteisterde middeleeuwen had het moeilijke en gevaarlijke werk van 'doden begraven' immers een bijzondere waarde.

De zeven werken van barmhartigheid zijn tot op de dag van vandaag een bron van inspiratie geweest in tal van kunstwerken en literatuur.

Zo staat in Gent langs de Kraanlei het huis De Zeven Werken van Barmhartigheid (nr. 79). Toch staan er slechts zes werken uitgebeeld op de voorgevel : aangezien dit oorspronkelijk een herberg was, gebeurde het zevende werk (de vreemdelingen herbergen) in het gebouw zelf.

In het Rijksmuseum in Amsterdam staat een mooi schilderij van de Meester van Alkmaar. Het werd in 1504 in opdracht van de gasthuismeesters van het Heilige Geestgasthuis geschilderd. In 1582 hing het schilderij in de Grote of St. Laurenskerk in Alkmaar. Momenteel (2006) hangt het in Museum Boijmans van Beuningen te Rotterdam, dat het in bruikleen heeft van het Rijksmuseum Amsterdam.

Ook in het album De Zeven Snaren van Suske en Wiske spelen de zeven werken van barmhartigheid een rol, zij het niet zonder de nodige slordigheid : zo wordt De gevangenen bezoeken, De gevangenen verlossen. In het verhaal wil Antanneken de harp met zeven snaren vernietigen, zodat de zeven werken van barmhartigheid niet meer kunnen worden beoefend. Suske en Wiske willen dat natuurlijk tegengaan.

[bewerk] Zeven Geestelijke Werken van Barmhartigheid

Naast de zeven lichamelijke werken van barmhartigheid werden in de Middeleeuwen zeven geestelijke werken van barmhartigheid uitgewerkt : het zijn werken gericht op het lenigen van geestelijke nood.

De zeven geestelijke werken van barmhartigheid zijn :