Blikseminslag bij mensen
Van Wikipedia
Een slachtoffer van blikseminslag kan van deze ervaring ernstige en blijvende gevolgen ondervinden. Bij iemand die door de bliksem wordt getroffen treden vergelijkbare verschijnselen op als bij elektrocutie.
Inhoud |
[bewerk] Algemeen
Een blikseminslag is een gebeurtenis die ongeveer 1 op de twee miljoen mensen per jaar persoonlijk treft. Wellicht het meest verrassend is dat een aanzienlijk deel van de getroffenen dit nog overleeft.
Er zijn twee belangrijke mechanismen die tot letsel leiden: hartritmestoornissen en elektrische brandwonden. Voor zover de in het lichaam als warmte vrijkomende elektrische energie niet tot dodelijk letsel leidt, gaat een door de stroom optredende hartritmestoornis vrij vaak spontaan over. Een belangrijk verschijnsel in deze context is ook is de zgn. stapspanning. Als de bliksem in de grond slaat ontstaat er een zeer hoge potentiaal op het inslagpunt, die naar buiten toe met de afstand afneemt. Staat een mens of dier op geleidende wijze (niet met rubber zolen) op de grond dan kan er ten gevolge van deze potentiaal door de benen heen een stroom gaan lopen, het ene been in, het andere uit. Dit effect is gevaarlijker als de afstand tussen de contactplaatsen van benen of poten groot is, gezien ten opzichte van het inslagpunt. Dit is vaak de oorzaak van een dood in de wei liggende koe na een onweer, die verder geen tekenen van directe blikseminslag vertoont. Een mens plaatst zijn benen zelden ver uit elkaar, maar bij een koe is het meestal meer dan een meter. Bovendien zit het hart bij een koe dichter bij het stroompad via de poten dan bij een mens via de benen.
[bewerk] Preventie blikseminslag
De bliksem zoekt goede geleiders, en korte afstand. Bij onweer is het onverstandig om op een heuveltop onder een boom te gaan schuilen: de boom trekt de bliksem aan. Ook is het niet raadzaam zelf het hoogste punt in het landschap te zijn tijdens een onweer. Golfers worden nog wel eens getroffen terwijl ze hun metalen clubs naar de hemel opheffen om een bal te slaan.
[bewerk] Letsels
Blikseminslag bij mensen komt niet veel voor, maar de gevolgen zijn ernstig. Soms heeft het de dood tot gevolg. Een voorbeeld daarvan vond plaats op 25 augustus 2006, toen twee mensen in Vorden dodelijk door de bliksem werden getroffen toen ze tijdens een begrafenis onder een boom schuilden voor noodweer. De opgelopen letsels zijn afhankelijk van de sterkte en het pad van de stroom door het lichaam, te herkennen aan de ingangspoort en de uitgangspoort van de bliksem. Dit zijn de plaatsen waar de elektrische stroom van de bliksem het lichaam respectievelijk binnen treedt en weer verlaat. De stroom baant zich een weg van de ene poort naar de andere en beschadigt daarbij elk orgaan op zijn weg. De getroffen huid vertoont meestal brandwonden. Vaak stopt het hart tijdelijk of volledig door de elektrische schok, waarna ook de ademhaling uitvalt. Hierdoor lijden de hersenen zuurstofgebrek, met schade tot gevolg. Ook wanneer de bliksem de hersenen en het zenuwstelsel treft, is het letsel aanzienlijk. De gevolgen kunnen zijn: afasie, persoonlijkheidsverandering, depressie, aanzienlijk geheugenverlies en motorische storingen en verlamming. Omdat dit letsel zo zelden voorkomt zullen de meeste artsen het nooit zien, en zijn er weinig artsen die er meer dan eenmaal in hun leven mee te maken krijgen. Het is in Nederland nauwelijks mogelijk ervaring op dit gebied te krijgen.
[bewerk] Slachtofferhulp
In de Verenigde Staten probeert een organisatie (LS&ESSI Lightning Strike and Electrical Shock Survivors International Inc.) dergelijke slachtoffers samen te brengen. Een veelgehoorde klacht is het onbegrip van buitenstaanders en medici, omdat men niet begrijpt dat een fysiek letsel zo'n psychische verandering teweeg kan brengen. LS&ESSI houdt jaarlijks een bijeenkomst (de 12e bijeenkomst vond plaats in 2003).
Ook in Nederland is de hulpverlening voor bliksemslachtoffers op gang gekomen. In Groningen brengt een stichting deze slachtoffers samen en opvang is er ook bij Bureau Slachtofferhulp in Leiden, hoewel deze zich niet specifiek richten op slachtoffers van een blikseminslag.
