Broekhuizenvorst
Van Wikipedia
Broekhuizenvorst is een dorp van circa 1150 inwoners in de Noord-Limburgse gemeente Horst aan de Maas. Het dorp ligt langs de Maas ongeveer 15 km boven Venlo.
Inhoud |
[bewerk] Wapen van Broekhuizenvorst
Sinds in ieder geval 30 augustus 1651 heeft het een eigen wapen gehad, en sinds ze een eigen schepenbank had in 1727 werd het ook door deze gebruikt. Het wapen vertoont de Heiland die in de linkerhand een wereldbol houdt.
[bewerk] Geschiedenis
Het dorp lag in Opper-Gelre en maakte deel uit van het ambt Kessel, dat de Hertog van Gelre -en later de Spaanse Koning als zijn opvolger vanaf 1543- toebehoorde. De heerlijkheid zelf vormde vroeger (met zekerheid vanaf 1424) bestuurlijk één geheel met Swolgen en had een gezamenlijke schepenbank die onder voorzittersschap stond van de ambtman van Kessel. De Spaanse koning die tevens de heerlijkheid hier bezat, verkocht deze in 1655 wegens geldproblemen aan de Staten van Gelre, die het op hun beurt weer verkochten aan Francois Guillaume de Fleming in 1673; zijn zoon verkocht die van Broekhuizenvorst in 1727 aan Hendrik Ignatius Schenk van Nydeggen. In 1771 werd de schepenbank met Ooijen samengevoegd (waar het kerkelijk ook al één geheel mee vormde). Toen het [Spaanse koningshuis uitstierf, volgde de Spaanse Successieoorlog die er toe leidde dat ook Broekhuizenvorst door de Pruisen werd bezet en formeel in 1713 Pruisisch werd. Dit bleef zo totdat de Fransen in 1794 Pruisisch Gelder definitief veroverden. In 1798 werden de heerlijke rechten en schepenbanken door de Fransen afgeschaft en vervangen door andere bestuursvormen. Bij de totstandkoming van het Koninkrijk der Nederlanden (1814) werd Broekhuizenvorst hiervan onderdeel. Bij de Belgische onafhankelijkheiddstrijd (1830) koos dit gebied echter voor aansluiting met België en kwam het bij het vredesverdrag van London in 1839 bij de Duitse Bond, waar in 1866 uit werd gestapt. Sinds die tijd is Broekhuizenvorst definitief in Nederland gelegen.
[bewerk] Monumenten
*Trekpleister is het historische centrum van het dorp met de kerk van de Allerheiligste Naam van Jezus, (sinds 1801, daarvoor toegewijd aan de Heilige Verlosser) die dateert van voor 1400. Een kerk wordt hier al in 1214 genoemd.
- In het zuidwesten van het dorp ligt het (voormalig) kasteel de Kolck, tegenwoordig een boerderij in U-vorm met gracht en ophaalbrug.
[bewerk] Trivia
- De voormalige gemeente Broekhuizen, kleinste Limburgse gemeente op dat moment, is in 2001 opgeheven. Het bestond toen uit twee kernen: Broekhuizen (circa 780 inwoners), Broekhuizenvorst (circa 1120 inwoners) en twee gehuchten: Stokt en Ooijen. Het gemeentehuis stond in Broekhuizenvorst.
- De Doop-, Trouw- en Overlijdensregisters (vanaf 1641) én de schepenbank bevinden zich in het Rijksarchief Maastricht. Zie de externe link voor het overzicht van de schepenbank (klik door naar Overkwartier van Gelder).
- Het dorp heeft relatief veel voorzieningen, een basisschool (De Schakel) en een sportpark ('t Venneke).