Cian
Van Wikipedia
Cian (of Tzu An in Wade Giles) (慈安太后) (12 juni 1837 - 8 april 1881) van de Niuhuru stam (鈕祜祿氏) was keizerin-regentes van China tijdens de Qing-dynastie. Van 1861 tot haar dood in 1881 was zij samen met de befaamde keizerin-weduwe Cixi co-regentes.
Dame Niuhuru werd geboren in the zeventiende regerings jaar van de Keizer Daoguang. Zij was de dochter van Baron Muyanga (穆楊阿) van de machtige Niuhuru stam en haar moeder was een bijvrouw genaamd Dame Giyang van de Giyang-stam. Dame Niuhuru kwam aan het einde van de jaren '40 van de negentiende eeuw de verboden stad in. Ze werd een bijvrouw van de toenmalige kroon prins, Prins Yizhu. Toen de officieele vrouw van de kroonprins stierf en vlak daarna zijn vader, de Daoguang keizer, moest er zo snel mogelijk een andere vrouw worden aangewezen. Twee jaar na de dood van Keizer Daoguang begonnen de electies voor de vrouwen voor de nieuwe keizer. Dame Niuhuru werd Keizerlijke Concubine met de titel Zhen (貞嬪) en werd op 24 juli 1852 officieel keizerin.
Inhoud |
[bewerk] Hoofd van het keizerlijke huishouding
Na de dood van keizer Xianfeng's stiefmoeder "Keizerin Xiao Jing Cheng" in 1855 werd dame Niuhuru hoofd van de keizerlijke huishouding. Zij woonde in de paleis van het verzamalen van essentie (鍾粹宮; Chongcui Gong) en als officiele vrouw van de keizer was zij de legale moeder van de kinderen van de keizer. In dit geval was zij dat van prins Zaichun en Prinses Rongan (1855 - 1874). Zij werden geleerd haar te gehoorzamen, respecteren en als zij iets fouts deden werden zij door haar gestraft. Zaichun's biologische moeder had maar weinig te zeggen over zijn opvoeding. Zij zij een keer tegen Prinses Derling:
- "Ik had vaak problem met de Keizerin en vond het moeilijk om het enigszins met haar eens te zijn".
[bewerk] Problemen na de dood van Keizer Xianfeng
In 1860 vluchtte de keizerin samen met haar man en de keizerlijke hofhouding vanwege de tweede opium oorlog naar Jehol. De Keizer stierf in 1861 in ballingschap en aangezien de keizerin geen kinderen had gebaard werd zijn enige zoon Zaichun de nieuwe keizer "de Keizer Tongzhi". Zaichun's moeder Concubine Yi kreeg de titel keizerin weduwe Cixi (慈禧太后). Omdat de nieuwe keizer minderjarig was werden de keizerin en concubine Yi aangesteld tot co-regentes. Dame Niuhuru kreeg toen de titel keizerin-weduwe Ci'an.
Problem ontstonden door dat Xianfeng na zijn dood enige ministers had aangesteld om zijn minder jarige zoon te helpen bij het regeren. Zij probeerden de macht over te nemen en de jonge keizer van zijn troon te stoten. Sushun was een van deze ministers en probeerde door middel van de naïve Ci'an "zo word gezegd" de macht in zijn handen te krijgen. Hij slaagde er niet in door dat zij op het einde toch met Cixi samen ging werken. Uit eindelijk werd met hulp van Prins Gong de oppositie verslagen en werd Sushun onthoofd. De periode na de dood van Xianfeng werd de Tongzhi restauratie genoemd en de schatkist groeide weer beetje bij beetje.
[bewerk] De zaak van An Dehai
Ci'an wordt meestal gezien als een zachtaardige dame die werd overheerst door de bazige Cixi. De twee weduwen regeerden zo gezegd achter een gordijn omdat zij niet gezien mochten worden tijdens een audientie. Omdat Ci'an nauwelijks kon lezen en geen Chinees kon spreken hoefde zij niet veel te zeggen. Dit werd meestal door Cixi gedaan die in tegenstelling wel Chinees kon spreken. Daarom word vaak gezegd dat hier door Cixi de eigenlijke macht in haar handen had. Maar of dit waar is,is nog steeds een vraag. Want in 1869 zorgde Cian er voor dat de eunuch An Dehai direct werd geexecuteerd. Dit nadat hij mensen heeft afgeperst in Shandong en het feit dat een eunuch nooit de Verboden Stad mocht verlaten. An Dehai was de lievelings eunuch van Cixi en omdat Ci'an hem heeft laten executeren heeft dat haar waarschijnlijk erg ongelukkig gemaakt. Daarom wordt er vaak gezegd dat om deze reden Cixi, Ci'an heeft vermoord.
In 1872 was het tijd voor Tongzhi om te trouwen. Het wordt gezegd dat Ci'an een meisje van de Alute stam koos als zijn keizerin. Cixi koos een meisje van de Fucha stam. Tongzhi die uiteindelijk voor Ci'an's keuze koos had zijn moeder erg beledigd.
[bewerk] De onverwachte dood van Keizerin Weduwe Cian
Na de dood van Tongzhi was zij vanaf 1875 co-regentes voor keizer Guangxu. In 1881 overleed Cian onverwacht, vermoedelijk als gevolg van de griep. In een vervalste biografie wordt gesuggereerd dat zij door Cixi zou zijn vergiftigd, maar hier is geen enkel bewijs voor. Na haar dood kreeg zij de geërde titel keizerin Xiao Zhen Xian en werd zij begraven in de Dingdongling Putuoyu, Zunhua Mausoleum.
Een van de bekendste verhalen over de dood van Cian gaat als volgt:
- Lang na de dood van hun man zaten de twee vrouwen met elkaar te praten. De naïve Cian vertelde Cixi over een document die Xianfeng aan haar had gegeven vlak voor zijn dood. In deze document stond dat als Cixi voor problem zorge zij meteen geexecuteerd moest worden. Cian zei tegen Cixi dat zij als zusjes 20 jaar samen hebben geregeerd en haar erg vertrouwde. Tijdens de zelfde confersatie verbrandde Cian het document. Later de avond zou Cixi haar hebben laten vergiftigen.
[bewerk] literatuur
- Sterling Seagrave's "Dragon Lady" ISBN: 0679733698
- Maria Warner's "The Dragon Empress: Life and Times of Tz'u-Hsi, 1835 - 1908, Empress of China". ISBN: 0689707142
- Anchee Min "Empress Orchid" ISBN: 978-0618068876
- Daily Life in the Forbidden City, Wan Yi, Wang Shuqing, Lu Yanzhen ISBN: 0-670-81164-5
- webpagina: http://www.4dw.net/royalark/China/manchu14.htm, gaat over de stamboom van de Aisin Gioro stam.
Deze boeken gaan grotendeels over Cixi. Cian heeft echter een belangrijke rol gespeeld in Cixi's leven. Zij kenden elkaar al sinds jonge leeftijd en hebben na de dood van hun man het keizerijk zo'n 20 jaar samen geregeerd. Daarom wordt er in deze boeken ook duidelijk gemaakt wie Cian was en de relatie tussen de twee vrouwen. Vaak word er ook verteld over de onverwachte dood van Cian.
