Crèvecoeur (militair oefenterrein)
Van Wikipedia
Crèvecoeur of Crève-coeur is een militair oefenterrein in de gemeente 's-Hertogenbosch. Het gebied was vroeger een fort: Fort Crèvecoeur dat in 1590 in de Tachtigjarige Oorlog als (eerst nog naamloze) schans gesticht was door het Staatse leger onder Filips van Hohenlohe om de scheepsvaart op de Dieze te controleren. Het lag op de plek waar de Dieze in de Maas uitmondt en belemmerde dus de scheepvaart vanuit 's-Hertogenbosch naar het noorden. Vandaar de naam: "Fort Hartepijn".
Hoewel het in de vorm van een gehucht terug te vinden is op oude kaarten, is het dat niet geweest, ook al was er wel een kerk. Het fort had na de verovering van 's-Hertogenbosch in 1629 als functie de verdediging van de stad vanuit het noorden. Op de oude kaarten staat vaak : Fort Crèvecoeur, tegenwoordig alleen nog maar Crèvecoeur.
Het oefenterrein wordt gebruikt door de Genie. Het heeft een haventje aan de Maas en een apart haventje aan de overkant van de Rijksweg 's-Hertogenbosch - Hedel. Tijdens de Koude Oorlog was de Maasoever van het fort zo ingericht dat er snel een (ponton)brug geslagen kon worden indien de verkeersbrug bij Hedel door de vijand vernietigd zou worden. Om beschutting tegen luchtwaarneming te bieden voor de lange rijen transportvoertuigen, die dan zouden wachten tot ze de noodbrug konden gebruiken, liet men het terrein zoveel mogelijk verwilderen, zodat er uiteindelijk een waar woud aan bomen en struiken ontstond. In het begin van de jaren negentig zijn die grotendeels gerooid; het binnenterrein is nu een overwegend kale vlakte. Er zijn plannen voor een complete restauratie.
De Dieze stroomde vroeger recht door het fort; tegenwoordig wordt de uitgediepte en hergraven zuidelijke gracht als Diezebedding gebruikt. Hierin bevindt zich een stuw die de afwatering van het grootste deel van Oost-Brabant reguleert; eerdere stuwen waren begin 18e eeuw in het fort zelf aangelegd.
