Cultuurstelsel
Van Wikipedia
Het cultuurstelsel was een systeem dat door Johannes van den Bosch te Java (Nederlands-Indië) in 1830 werd ingevoerd. Bij wijze van pacht moesten Javaanse boeren, als de grond daarvoor geschikt was, 1/5 deel van hun grond gebruiken voor gouvernements producten, producten voor de Europese markt. Deze producten waren onder meer indigo, koffie en suiker en werden door de Nederlandsche Handel-Maatschappij in Europa verkocht.
Mocht de waarde van de producten meer zijn dan de vroegere landrente dan kregen de boeren plantloon. Boeren die geen geschikte grond hadden, moesten ter vervanging van de landrente 66 dagen per jaar voor het gouvernement werken (herendiensten).
Het Cultuurstelsel was een vervanging voor het landrentestelsel.