Democratische Volkspartij van Afghanistan
Van Wikipedia
De Democratische Volkspartij van Afghanistan (DVPA) was een links-socialistische, Afghaanse politieke partij, opgericht in 1965 door Nur Muhammad Taraki en enkele vertrouwelingen.
De DVPA stond voor democratische verkiezingen, landhervormingen, scheiding tussen kerk en staat, vrouwenemancipatie en een progressieve islam. Al spoedig ontstond er rivaliteit tussen de verschillende groepen binnen de DVPA. In 1967 viel de DVPA uit elkaar in verschillende facties. De belangrijkste twee waren de Khalq-factie onderleiding van Taraki en de Parcham-facties onderleiding van Babrak Karmal (de vicesecretaris-generaal van de DVPA). De Khalq-factie streefde naar een letterlijk uitvoeren van het partijprogram van de DVPA, inclusief de nationalistische punten van de DVPA. Daarnaast leunde de Khalq voornamelijk op de Pashtun, de grootste bevolkingsgroep van Afghanistan en de stedelijke arbeiders. De Parcham-factie leunde voornamelijk op niet-Pashtun bevolkingsgroepen in Afghanistan en op de elite. De Parcham was pro-Sovjet-Unie en stond positief ten opzichte van de islam (hoewel de Khalq ook zei pro-islam te zijn, en streefde naar een gezuiverde, originele islam, zoals hij bedoeld was door de Profeet Mohammed).
Onder druk van de Sovjet-Unie verzoenden Karmal en Taraki zich in 1978. In april 1979 was de DVPA betrokken bij de militaire staatsgreep die gepleegd werd door communistisch gezinde officieren (27 april 1978). Op 30 april 1978 droeg de miltaire junta de macht over aan de DVPA en Taraki werd president van de Revolutionaire Raad (dwz. staatshoofd). Kort daarna werden de Parchamleden uit Taraki?s regering gezet en de Khalq regeerde vanaf dat moment Afghanistan.
In september 1979 werd de door de USSR gesteunde Taraki door Amin - eveneens een Khalqi - afgezet. Amin werd president. Het gewapende verzet (sinds juni 1978) nam vanaf dat moment echter toe, en de USSR viel eind december 1979 Afghanistan binnen, zogenaamd om het Afghaanse leger militaire bijstand te verlenen in hun strijd tegen de moedjahedin. Amin kwam op 27 december 1979 om het leven tijdens een bestorming van zijn werkpaleis door de KGB. Vanaf dat moment kwam de (pro-Sovjet-Russische) Parcham-factie met Russische steun aan de macht en Babrak Karmal werd president. Het verzet tegen de communistische regering bleef echter en nam almaar toe. Mede wegens Karmals onwil om met de moedjahedin te onderhandelen, werd hij in 1986 door de Sovjets vervangen. De nieuwe president, Muhammad Nadjiboellah (voorheen chef van de inlichtingendienst KhAD), was wel bereid om met de moedjahedin te onderhandelen. In 1987 hief Nadjiboellah de DVPA op en richtte de Watan (=Vaderland)partij op. De Watanpartij was weliswaar niet-marxistisch, maar de partijleiding bestond voornamelijk uit oud-DVPA-leden van de Parchamvleugel. Uiteindelijk liepen een aantal Khalqleden over naar de moedjaheddin.
Zie ook: Afghanistan - president Nur Muhammad Taraki - president Hafizullah Amin - Daoed Khan
