Druïde
Van Wikipedia
In het Keltisch polytheïsme duidt het woord druïde de priesterstand in de oude Keltische beschavingen aan, die in een groot deel van West-Europa ten noorden van de Alpen en op de Britse eilanden bestond tot ze werd verdrongen, eerst door de Romeinse overheid, en later door het Christendom. De praktijken van druïden maakten deel uit van de cultuur van alle Kelten en Galliërs; dat zijn de volksstammen die door de Grieken "Keltoi" en "Galatai" werden genoemd, en door de Romeinen "Celtae" en "Galli". Zij verenigden de taken van priester, bemiddelaar, arts, wetenschapper en rechter in zich.
De druïden waren polytheïsten, maar beschouwden ook dingen uit de natuur als heilig[1], zoals de zon, de maan en de sterren, waarin zij "tekens en seizoenen" zagen. Ook andere elementen uit de natuur, zoals de eik, bepaalde struiken, heuveltoppen, rivieren, meren en zelfs planten, in het bijzonder de maretak en hulst. Vuur werd beschouwd als een symbool van diverse godheden, en werd in verband gebracht met de zon en met reiniging. Hun kalender werd geregeerd door de cycli van de zon, de maan en de plantenwereld. Er zijn archeologische aanwijzingen dat er jaarlijks ceremonies werden gehouden rond de zomer- en winterzonnewende en rond de lente- en herfstequinoxen.[2] Deze festivals zouden enkel door de positie en beweging van de zon bepaald worden. Daarnaast werden er vier feestdagen gevierd volgens de cycli van de maan en de plantenwereld. Dit waren: Imbolc (Imbolg), waarin de eerste tekenen van de lente werden gevierd; Beltane (Beltain) waarin de volheid van het leven na de lente werd gevierd; Lughnasadh waarin de macht van de zonnegod Lugh werd gevierd; en Samhain waarin de grens tussen de levenden en de doden werd herdacht. De datums van deze vier feestdagen werden bepaald door de (volle) maan en door de bovenbedoelde levenstekens. Zo werd Imbolg gevierd bij volle maan, tussen de winterzonnewende en de lente-equinox; Beltane tussen de lente-equinox en de zomerzonnewende; Lughnasadh tussen de zomerzonnewende en de herftequinox; en Samhain tussen de herfstequinox en de winterzonnewende. Dit in tegenstelling tot de populaire "New Age"-opvatting over het Druïdisme, waarin de feestdagen de Juliaanse kalender volgen, die natuurlijk ten tijde van het onstaan van deze feestdagen nog niet bestond. Heden ten dage leeft het Imbolg-feest in de Verenigde Staten en Canada voort als Groundhog Day; zijn elementen van Beltane opgenomen in de viering van het Paasfeest; en wordt Samhain voortgezet als Allerheiligen en Allerzielen (en, in de Angelsaksische gebieden, als Halloween).
Moderne pogingen het Druïdisme te reconstrueren of heruitvinden worden Neo-druïdisme genoemd.
Inhoud |
[bewerk] Etymologie
[bewerk] Geschiedenis
Het weinige dat we weten van de late beoefening van het druïdisme duidt erop dat het (toen) zeer traditioneel en conservatief was, in die zin dat de druïden de hoeders waren van bronnen van cultuur en kennis ('lore'). Het is nu onmogelijk te beoordelen of deze gerichtheid op continuïteit diepe historische wortels had, en zijn oorsprong had in de sociale veranderingen van de late La Tène cultuur, of dat er religieuze innovaties hadden plaatsgevonden.
Onze historische kennis van de druïden is zeer beperkt. De 'lore' van de druïden bestond uit een groot aantal uit het hoofd geleerde verzen; naar verluidt had men wel twintig jaar nodig om de studie ervan te voltooien. Er was een hoger druïdisch onderwijscentrum op Anglesey (Ynys Môn), temidden van magische meren, waarheen druïden uit heel Europa trokken om hun geheimen te leren; maar over wat er daar - en in andere onderwijscentra - onderricht werd kunnen we slechts gissen. Van de mondeling overgeleverde literatuur van de druïden (heilige liederen, gebeden, magische spreuken en bezweringen) heeft niet één versregel het overleefd, zelfs niet in vertaling; en er bestaat geen enkele legende die als puur druïdisch gezien kan worden, zonder Romeinse en/of Christelijke interpretatie.
[bewerk] Romeinse bronnen
[bewerk] Julius Caesar
Caesars Commentarii de Bello Gallico geeft het meest uitgebreide verslag van de druïden. Caesar merkt op dat in Gallië alle mannen met enige rang of waardigheid hetzij tot de druïden, hetzij tot de adel behoorden. De druïden vormden de geleerde priesterstand, en zij hadden als wakers over het eeuwenoude ongeschreven gewoonterecht het recht veroordelingen uit te spreken, waarvan de uitsluiting uit de maatschappij de meest gevreesde was. Zij waren geen erfelijke kaste, maar waren wel vrijgesteld van zowel militaire dienst als van het betalen van belastingen. Nieuwelingen werden aan een zeer lang opleidingstraject onderworpen.
Alle instructie werd mondeling gegeven, maar Caesar vermeldt dat de Galliërs voor dagelijks gebruik een geschreven taal hadden, die in Griekse letters genoteerd werd. Waarschijnlijk heeft hij die informatie van vroegere schrijvers, want in Caesars tijd waren de Galliërs reeds overgegaan van het Griekse op het Latijnse alfabet.
Ten gevolge van het verbod druïdische wijsheid op schrift te stellen, en van de teloorgang van het Gallisch ten gunste van het Latijn, zijn er in het geheel geen druïdische documenten overgeleverd, zo die er al ooit zijn geweest. "De centrale stelling van hun leer," zegt Caesar, "is dat de ziel niet sterft, en na de dood overgaat van het ene lichaam in het andere." Deze waarneming bracht verscheidene antieke schrijvers tot de onwaarschijnlijke conclusie dat de druïden mogelijk beïnvloed waren door de leer van de Griekse filosoof Pythagoras. Caesar wijst ook op het druïdisch geloof in een geest die de stam beschermt, waarvan hij de naam vertaalt tot Dispater, die hij vergelijkt met Vader Hades. Taalkundig gezien is Dis Pater echter verwant met Jupiter (Jovis Pater), van het Proto-Indo-Europese woord Dyeus. (Zie ook Zeus.)
Caesar merkt op dat de Druïden leden van de gemeenschap straften met een vorm van excommunicatie, door hen te verbieden deel te nemen aan religieuze festivals. Aangezien deze festivals vaak plaatsvonden en druk bezocht werden, was dat een effectieve manier gestraften uit de maatschappij te weren.
[bewerk] Andere schrijvers
Schrijvers zoals Diodorus en Strabo, die niet zoals Caesar over waarneming uit eerste hand konden beschikken, meenden dat de Keltische priesterorde of -klasse bestond uit Druïden, Barden en Vates (waarzeggers).
Sommige Romeinse schrijvers meldden ook dat er jaarlijks in Gallië in het gebied van de Carnutes een algemene vergadering van de orde werd gehouden.
[bewerk] Pomponius Mela
Pomponius Mela is de eerste schrijver die schrijft dat de instructie van de druïden geheim was, en plaatsvond in grotten en bossen. Sommige struiken in het woud waren heilig, en zowel Romeinen als Christenen plachten deze om te hakken en te verbranden. Soms werden mensenoffers aan de druïden toegeschreven. Misschien was dit Romeinse propaganda, maar mensenoffers waren een oude Europese erfenis, en mogelijk hebben de Galliërs mensen geofferd, hetzij misdadigers hetzij - als we op de Romeinse berichten mogen afgaan - krijgsgevangenen.
[bewerk] Cicero
Cicero merkt op dat er onder de Galliërs auguren of waarzeggers bestaan, bekend als druïden; hij had ene Diviciacus leren kennen, een Aeduer die Caesar ook kende.[3]
[bewerk] Diodorus
Diodorus Siculus beweert, zonder bronvermelding, dat de aanwezigheid van een druïde vereist was om een offer voor de Keltische goden aanvaardbaar te laten zijn, aangezien zij de bemiddelaars waren. Hij zegt ook dat druïden zich vóór een veldslag vaak tussen de partijen wierpen om de vrede te bewerken.
Diodorus merkt over het belang van profeten in het druïdisch ritueel op: "Deze mannen voorspellen de toekomst door de vlucht en de roep van vogels waar te nemen en door het offeren van heilige dieren: alle standen van de maatschappij zijn onderworpen aan hun macht... en in zeer belangrijke aangelegenheden offeren zij een mens door hem een dolk in de borst te stoten; uit de waarneming van het samentrekken van diens ledematen in zijn val en van het stromen van het bloed kunnen zij de toekomst lezen." Deze Grieks-Romeinse commentaren worden tot op zekere hoogte gestaafd door archeologische opgravingen. Bij Ribemont in Picardië, Frankrijk, zijn kuilen opgegraven die gevuld waren met menselijke beenderen, en dijbeenderen die opzettelijk in een rechthoekig patroon waren geplaatst. Verondersteld wordt dat dit een heiligdom was dat door Caesar bij zijn verovering van Gallië met de grond gelijk is gemaakt. In een moeras in Lindow, Cheshire, Engeland is een lichaam ontdekt dat mogelijk het slachtoffer van een druïdisch ritueel was, maar het zou evengoed een terechtgestelde misdadiger kunnen zijn. Het lichaam wordt nu tentoongesteld in het British Museum in Londen.
[bewerk] Keizerlijke decreten
[bewerk] Strabo
[bewerk] Plinius
[bewerk] Tacitus
[bewerk] Laat-Romeins
[bewerk] Vroege Druïden in Brittanië en Ierland
[bewerk] Sociale en godsdienstige invloed
[bewerk] Sites van de druïdes
[bewerk] Voorkomen in de Christelijke literatuur
[bewerk] Laat overlevende druïden
[bewerk] Ierland
[bewerk] De Lage Landen
[bewerk] Opleving van het druïdisme
[bewerk] Modern druïdisme
[bewerk] Voetnoten
- ↑ http://en.wikipedia.org/wiki/New_Coligny_Calendar Plinius De Oudere (Plinius NH 16.95)
- ↑ http://en.wikipedia.org/wiki/New_Coligny_Calendar
- ↑ Cicero, De Divinatione 1.41
[bewerk] Literatuur
- Piggott, Stuart (1975) The Druids. London, Thames and Hudson
- Aldhouse-Green, Miranda J. (1997) Exploring the World of the Druids. London, Thames and Hudson
- Fitzpatrick, A.P. (1997) Who were the Druids? London, Weidenfeld & Nicolson
[bewerk] Externe links
[bewerk] Gerelateerde onderwerpen
| Dit artikel is een beginnetje over religie. U wordt uitgenodigd op bewerk te klikken om uw kennis aan dit artikel toe te voegen. |  |
