Egmond
Van Wikipedia
52° 36' NB 4° 38' OL Egmond is een voormalige gemeente in Noord-Holland; In 2001 is het met de gemeenten Schoorl en Bergen gefuseerd tot gemeente Bergen.
De benaming Egmond zou van oorsprong verwijzen naar het water Egg of Egge wat hier ooit de zee in stroomde. Mogelijk was dit een zijtak van de Rekere of zelfs van het IJ. Maar ook zou ook mogelijk verwijzen naar het geslacht Egmont van Huis van Egmont, ook een combinatie is mogelijk. Minder waarschijnlijk wordt geacht dat het verwijst naar persoonsnamen Egge of Egmund.
De ruïne van het slot Egmond is in Egmond aan den Hoef nog te bezichtigen en stamt vermoedelijk uit de 12e eeuw. Egmond aan Zee en Egmond-Binnen zijn de ander 'grotere' woonkernen. Alle plaatsen met de naam Egmond worden soms ook gezien als 1 grote woonplaats.
[bewerk] Geschiedenis
In de vroege Middeleeuwen, stichtte graaf Dirk I rond 950 een klooster voor nonnen aan de rand van de duinen. De stichting vond plaats vanuit de Sint-Baafsabdij te Gent. Graaf Dirk II verving het nonnenklooster door een abdij. Er woonden Benedictijner monniken. Deze Sint-Adelbertabdij te Egmond-Binnen is de oudste abdij in Nederland. Het groeide uit tot het belangrijkste culturele centrum van het middeleeuwse Holland en had een zeer grote bibliotheek.
In het jaar 977 ontstond achter de duinen het dorp Egmond aan Zee, later bestuurd door de abdij en haar beschermheer. Het nabijgelegen, voor de vroege middeleeuwen ontstaande, dorp Hallem (of Hallum) veranderde in de loop van de tijd van naam. In de 10e eeuw komt het al voor als Ecmunde en Ekmunde. In 1350 komt de plaats voor als Egmunde. In ls komt de plaats voor als Egmont Binne. Het riddergeslacht van Egmond vestigde zich later op een grote boerderij (hoeve) ten noorden van de abdij. Uit deze hoeve ontstond Egmond aan den Hoef.
In 1573 werden de abdij en het kasteel op bevel van Willem van Oranje verwoest door de Geuzen onder leiding van Diederik Sonoy. Met de bezittingen van de abdij werd de oprichting van de universiteit van Leiden gefinancierd. De ruïnes van de abdij bleven liggen tot rond 1800. Het kloosterleven hier werd in 1935 hervat en het nieuwe klooster werd in 1950 door paus Pius XII tot abdij verheven. De Benedictijner abdij draagt de naam Sint Adelbertabdij en is vernoemd naar de missionaris die in deze streken actief is geweest. Architect A.J. Kropholler maakte het eerste ontwerp voor het klooster, dat echter maar gedeeltelijk is uitgevoerd. B.J. Koldewey heeft het complex voltooid. Het kasteel, dat eerst nog gedeeltelijk bewoonbaar was, werd in 1798 verkocht voor de sloop, met uitzondering van de Rentmeestertoren. Ruim dertig jaar later viel ook deze toren onder de slopershamer, op het fragment na dat er nu nog staat.
Door erosie van de kust verdwenen bij de Allerheiligenvloed op 1 november 1570 vijftig huizen van Egmond aan Zee in de zee. Bij de Kerststorm in november 1741 werden 36 huizen en de kerk met toren door de zee opgeslokt.
De beroemde Franse filosoof Descartes (1596-1650) heeft jarenlang in Egmond aan den Hoef gewoond.
Op 26 december 1824, ruim een maand na de oprichting van de Maatschappij tot Redding van Drenkelingen, verrichtten Egmonders met een roeiboot de allereerste redding in de geschiedenis van deze Redding Maatschappij.
In de vijftiger jaren werden veel 'bleekneusjes' op advies van de schoolarts voor 6 weken of 3 maanden naar o.a. de gezondheidskolonie Prinses Beatrix te Egmond aan Zee gestuurd om aan te sterken. Hier heerste een streng regime. Niet ieder kind knapte er echt van op, sommigen kregen erg last van heimwee.
In 1978 zijn de badplaats Egmond aan Zee, Egmond aan den Hoef, Egmond-Binnen en de polderbuurtschap Egmondermeer samen opgegaan in de gemeente Egmond. Op 1 januari 2001 is deze gemeente gefuseerd met de gemeenten Bergen en Schoorl tot de nieuwe gemeente Bergen.
Op 15 december 1979 spoelde tijdens een storm een dode potvis aan. Een bijzondere gebeurtenis, want het was pas de vijfde vis sinds 1900. Tussen 1750 tot 1900 waren er geen potvissen op de Nederlandse kust gestrand. De vis lokte tienduizenden mensen naar het strand. Het ontleden en afvoeren van het kadaver duurde drie dagen. Het skelet viel uitelkaar, maar werd gereconstrueerd en was het eerste opgestelde skelet van een potvis in Nederland. Het is te zien in het Museon in Den Haag.
[bewerk] Sport
Elk jaar wordt op de tweede zondag van januari een halve marathon gelopen, in 2003 was dit de 31ste keer. Sinds 1998 wordt jaarlijks de mountainbiketocht Egmond Pier Egmond gereden.
[bewerk] Bijzonderheden
- In Egmond aan Zee is een groot deel van de inwoners lid van de Oud-Katholieke Kerk.
- In Egmond aan Zee staat een 37 meter hoge vuurtoren, genaamd J.C.J. van Speijk.
