Geschiedenis van het Europese onderwijs na de reformatie
Van Wikipedia
De geschiedenis van het Europese onderwijs na de reformatie kenmerkt zich door de invoering van protestants onderwijs naast het traditioneel rooms-Katholieke onderwijs en de invoering van staatsonderwijs.
[bewerk] Verzet komt op gang
In de 16e eeuw revolteerden Maarten Luther en de humanisten tegen de scholastische methode. Het kerkelijke instituut werd bezien als een onnodige tussenschakel tussen de mens en God, en het daaraan verbonden onderwijs werd door de humanisten afgewezen. Academische individualiteit, gebonden aan een sterke moraliteit, vormden de kern van het protestantse betoog. Het bestuderen van de originele klassieke teksten stond centraal. Het goede kon bereikt worden door de schrift, de genade en het geloof in God en Christus.
Toch was er ook bij de protestanten een sterke hang naar centraliteit. Volgens de protestanten moest het monopolie van de rooms-Katholieke kerk vervangen worden door een overheidsmonopolie. Luther: "Als de regering burgers die geschikt zijn voor militaire dienst kan dwingen tot het dragen van speer en geweer, het bestormen van bolwerken en het vervullen van andere krijgsplichten in tijd van oorlog, hoe veel meer heeft zij dan een recht om mensen te dwingen hun kinderen naar school te zenden, omdat we in dit geval oorlog moeten voeren met de duivel”[1].
De Verlichting nam het idee van discipline en moraliteit over. Franse Verlichtingsfilosofen zoals Jean-Jacques Rousseau stonden aan de bakermat van een onderricht dat de nijvere burgerij moest helpen in hun maatschappelijke opgang.
[bewerk] Staatsonderwijs
Pruisen was het eerste land dat op succesvolle wijze de schoolplicht invoerde in 1819. Doel hiervan was uniformiteit en gehoorzaamheid te creëren. Staatsscholen leverden soldaten voor het leger, arbeiders voor mijnen, boerderijen en industrie, en ambtenaren voor de bureaucratie.
[bewerk] Noten
- ^ uit een brief aan keurvorst Jan van Saxen; Geert de Vries (1993) “Het pedagogisch regiem” Amsterdam: Meulenhoff p.172
| Geschiedenis van het Europese onderwijs |
|---|
| Vóór de reformatie · Na de reformatie |
