Gilles Holst
Van Wikipedia
Gilles Holst (Haarlem, 20-3- 1886 - Waalre, 11-10- 1968) was een natuurkundige en de eerste medewerker en directeur van het Philips Natuurkundig Laboratorium (NatLab).
Holst ging na zijn eindexamen HBS te Haarlem in 1903 werktuigbouw studeren aan de Eidgenössische Technische Hochschule (ETH) in Zürich, zwaaide na een jaar om naar wis- en natuurkunde en behaalde in 1908 het diploma van 'geprüfter Fachlehrer' (hetgeen hem niet het recht gaf in Nederland te promoveren). Hij werd in 1910 in Leiden assistent van Heike Kamerlingh Onnes, die er juist in geslaagd was helium vloeibaar te maken. Holst bestudeerde de elektrische weerstand van metalen bij vloeibare helium temperaturen, en observeerde dat vele metalen supergeleiders zijn, d.w.z. beneden een bepaalde temperatuur geen weerstand hebben.
Vanaf 1914 was Holst werkzaam bij Philips' Gloeilampenfabrieken te Eindhoven, en werd de eerste medewerker en directeur van het NatLab. Holst had een goede neus om te beoordelen of een bepaald gebied van natuurwetenschappelijk onderzoek rijp was voor technische toepassing. Zo stimuleerde hij onderzoek op het gebied van gasontladingen, radiobuizen, röntgenbuizen, fotocellen, en van de emissieverschijnselen die daarin een rol spelen. Holst zag ook de mogelijkheden van radio als communicatiemiddel. In het midden van de jaren dertig zette hij een sterke groep aan het werk op het gebied van de elektrische en magnetische eigenschappen van de vaste stof, omdat hij oordeelde dat de nieuwe quantummechanica de weg had geopend tot voldoende inzicht.
In 1928 nam prof. Paul Ehrenfest het initiatief om een bijzondere leerstoel in Leiden te creëren voor Holst. Holst werd in 1926 benoemd tot lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Holst werd in 1946 als NatLab directeur opgevolgd door de fysicus Hendrik Casimir. Hij had een aandeel in de tot standkoming van de Technische Hogeschool te Eindhoven (opening 1957). De KNAW kent sinds 1939 elke vier jaar de Gilles Holstprijs toe aan eminente onderzoekers die werkzaam zijn op het grensvlak van schei- en natuurkunde.
