Grijswaarde
Van Wikipedia
Grijswaarde is de maat waarmee de lichtintensiteit voor een fotografie-opname wordt gemeten. Voor digitale fotografie geldt dat de grijswaarde de gedigitaliseerde waarde van de intensiteit van een CCD-pixel is.
Een grijswaarde van 18% wordt in de fotografie gehanteerd voor het gemiddelde onderwerp; belichtingsmeters zijn altijd op deze waarde gekalibreerd. Dus wanneer de lichtwaarde van het onderwerp exact 18% grijs bedraagt, dan wordt er optimaal belicht.
Deze waarde is er natuurlijk niet willekeurig tot stand gekomen. In de praktijk blijkt dat dit ook daadwerkelijk een gemiddelde maar wat gebeurt er nu wanneer het onderwerp duidelijk afwijkt:
- Wit hoofdonderwerp op een lichte achtergrond: de belichtingsmeter die er van uitgaat een 18% grijs onderwerp te zien 'denkt' dat het onderwerp helderder verlicht wordt dan in werkelijkheid het geval is. Hij zal dus de belichting 'afknijpen' door de sluitertijd te verhogen of het diafragma verder te sluiten. Het resultaat is dus onderbelicht.
- Zwart hoofdonderwerp op een donkere achtergrond: de belichtingsmeter die er wederom van uitgaat een 18% grijs onderwerp te zien 'denkt' dat het onderwerp donkerder verlicht wordt dan in werkelijkheid het geval is. Hij zal dus de belichting opschroeven door de sluitertijd te verlagen of het diafragma verder te openen. Het resultaat is dus overbelicht.
In beide voorbeelden is een correctie op de belichting gewenst.
Een alternatief voor de in dit voorbeeld gehanteerde reflecterende lichtmeetmethode is de opvallend licht-meetmethode. Hierbij wordt de belichtingsmeter op de plaats van het onderwerp gehouden en meet deze dus de hoeveelheid licht die op het onderwerp zou vallen. Een kapje voor het oog die overeenkomt met 18% grijs zorgt er voor dat, ongeacht het onderwerp, de belichting altijd correct is. Het is wel een iets omslachtiger methode en als fotograaf moet je in de gelegenheid zijn om fysiek vlak bij het onderwerp te kunnen komen.
Een methode die kan worden gebruikt wanneer men niet de beschikking heeft over een losse lichtmeter, is een 18%-grijskaart. Deze wordt op de plaats van het onderwerp neergezet en vervolgens wordt de camera (en dus de belichting) hierop gericht in plaats van op het daadwerkelijke onderwerp. Ook nu zal de belichting volkomen correct zijn, onafhankelijk van het onderwerp.
Bij gebrek aan een 18%-kaart kan in geval van nood ook de palm van de hand worden gebruikt. Deze blijkt heel vaak overeen te stemmen met 18% grijs.
