Háček

Van Wikipedia

De háček (Tsjechisch voor "haakje") is een diakritisch teken dat gebruikt wordt in het alfabet in het Kroatische, Sloveense, Slowaakse en Tsjechische alfabet. De háček kan geplaatst worden op medeklinkers en de e en geeft palatalisatie weer.

De volgende letters met háček voor:

• č, uitgesproken als [tsj]
• š, uitgesproken als [sj]
• ž, uitgesproken als [zj]

Het Tsjechisch kent daarnaast:

• ř, ongeveer uitgesproken als [rzj]
• ň, uitgesproken als [nj] (ook in het Slowaaks)
• ě geeft aan dat de voorgaande medeklinker gepalataliseerd is

Het Tsjechisch was in de 13e eeuw de eerste Slavische taal die met het Latijnse alfabet werd geschreven. Aangezien deze taal aanzienlijk meer sisklanken heeft dan het Latijn, moest daarvoor een oplossing worden gevonden. Die bestond uit invoering van de tweelettercombinaties "cz" voor "tsj", "sz" voor "sj" en "rz" voor "(r)zj". Deze lettercombinaties werden korte tijd later overgenomen in het Pools, waar ze tot op heden bewaard zijn gebleven.

Later (15e eeuw) is men in Tsjechië echter de achtergevoegde "z" gaan vervangen door de háček.

Dit gebruik werd vanaf de 18e eeuw overgenomen door de andere overwegend katholieke Slavische volkeren (m.u.v. de Polen), toen die hun taal regelmatig in geschriften begonnen te gebruiken. Daarom kennen ook het Slowaaks, Sloveens en Kroatisch de háček.