Historisme (historiografie)
Van Wikipedia
Historisme is de benaming voor de 19e eeuwse stroming onder geschiedschrijvers die de principes en methoden van Leopold von Ranke navolgden.
Historisten, soms ook Rankeanen genoemd, proberen door het gebruik van primaire bronnen terug te gaan naar wat er feitelijk gebeurd is op een bepaald tijdstip. Ze gaan ervan uit dat de geschiedenis (althans ten dele) 'kenbaar' is en proberen deze te reconstrueren door 'objectieve' gegevens te verzamelen, veelal uit schriftelijke bronnen. Dit was tevens hun grootste misvatting. Zij huldigden de objectiviteit, die zij door de toepassing van de kritisch-filologische methode gewaarborgd zagen. Deze methode werd onderuit gehaald toen bleek dat deze methode (het louter overnemen van feiten uit de bronnen) fictie was, toen bleek dat het onaantastbaar gegeven van het historisch feit een subjectiviteit|subjectief]] gegeven was. Deze feiten worden immers door de historicus op bepaalde gronden geselecteerd, of al van tevoren kunnen zij met bepaalde bedoelingen zijn opgeschreven, zodat er per definitie geen sprake kan zijn van objectieve historische kennis (zij zou later eerder een streefdoel worden). Met de transformatie van het historisch feit veranderde ook het perspectief van de historici.
De historisten namen als eersten de geschiedschrijving als een aparte discipline: vóór de negentiende eeuw was zij (generaliserend gezegd) een literair genre, geen wetenschap. Daardoor was zij niet louter een 'zoeken naar de waarheid' geweest, maar was zij ook ten dele bedoeld geweest ter vermaak of als kunstvorm.
- Zie ook: Leopold von Ranke
