Jane Goodall
Van Wikipedia
Valerie Jane Morris-Goodall (Londen, 3 april 1934) is een Engelse primatologe, biologe en antropologe. Ze is het meest bekend vanwege haar 40-jarige studie van het sociale en familiale leven van de chimpansee. Ze was directrice van het Jane Goodall Institute in het Gombe Stream National Park in Tanzania.
[bewerk] Biografie
Goodall was het eerste kind van Mortimer Herbert Morris-Goodall en Margaret Myfanwe "Vanne" Joseph. Haar zus Judy is geboren in 1938. Na de scheiding van haar ouders woonden de beide zussen bij hun moeder in Bournemouth, Engeland.
Goodall was al sinds haar jeugd geïnteresseerd in dieren. De antropoloog Louis Leakey heeft haar daarom, en vanwege haar secretariële opleiding, als zijn secretaresse meegenomen naar Kenia in 1957 en 1958. Dit heeft ertoe geleid dat Goodall de chimpansees van Gombe Stream National Park vanaf juli 1960 is gaan bestuderen.
Leakey heeft er ook voor gezorgd dat Goodall terugkeerde naar het Verenigd Koninkrijk, waar ze haar doctoraat in ethologie van de universiteit van Cambridge in 1965 haalde. Dit zonder dat ze ooit heeft gestudeerd.
Goodall is twee keer getrouwd: de eerste keer in 1964 met de wildlifefotograaf Hugo van Lawick. De scheiding was in 1974. Hun zoon, Hugo, is geboren in 1967. Daarna was ze getrouwd met Derek Bryceson, een lid van het parlement van Tanzania en directeur van de nationale parken in Tanzania van het midden van de zeventiger jaren tot zijn dood in 1980.
[bewerk] Haar bijdragen
Één van de grootste bijdragen van Goodall was de ontdekking dat chimpansees werktuig gebruiken. Sommige chimpansees gebruiken takjes en twijgen om termieten te vangen. De twijgjes worden in gaten gestoken waar zich termieten bevinden. Het twijgje wordt vervolgens met termieten bedekt, en terruggetrokken en leeggegeten door de chimpansee. Tot deze ontdekking werd gedacht dat alleen mensen werktuigen gebruikten.
Ook heeft ze ontdekt dat chimpansees soms vlees eten, gemeenschappelijk op jacht gaan en oorlog voeren met andere apensoorten en groepen chimpansees.
Goodall heeft, in tegenstelling tot de toen gangbare praktijk van het toekennen van nummers, namen gegeven aan dieren. Deze vermenselijking betekende een breuk met de toenmalige wetenschappelijke traditie, die erg argwanend stond tegen beschrijvingen van chimpanseegedrag in termen van menselijke drijfveren en emoties. Deze benadering is echter zeer vruchtbaar gebleken en wordt tegenwoordig over het algemeen door ethologen toegepast.
Jane Goodall zet zich in voor de mensapen en het behoud van de mensapen (het zogenaamde Great Ape Project). Ze is ambassadeur voor de Verenigde Naties sinds 2002. Ze werd benoemd tot Dame of the British Empire (DBE) tijdens een ceremonie in Buckingham Palace in 2004. In januari 2006 kreeg ze voor haar inspanningen UNESCO’s zestigste verjaardagsmedaille.
Films en vele documentaires zijn over haar en haar werk gemaakt.
