Mawon
Van Wikipedia
Mawon is het Haïtiaans Creoolse woord voor Marrons, ontsnapte slaven die gemeenschappen stichtten in ontoegankelijke gebieden.
De Fransen stuitten op vele vormen van weerstand van hun slaven gedurende de 17e en 18de eeuw. De Afrikaanse slaven die naar afgelegen bergachtige streken waren gevlucht werden mawon genoemd. De mawon vormden hechte gemeenschappen, jaagden en bedreven kleinschalige landbouw. De mawon stonden erom bekend om dat ze terugkeerden naar hun plantages om familieleden en vrienden te bevrijden. Zij sloten zich soms ook aan bij groepen Taino, die aan de Spanjaarden waren ontsnapt in de 17de eeuw. Sommige groepen mawon werden zo machtig dat zij verdragen sloten met lokale koloniale overheden, waarbij ze soms onderhandelden over hun eigen onafhankelijkheid in ruil voor hulp bij het gevangen nemen van andere ontsnapte slaven.
Andere weerstand van slaven tegen het Franse plantagesysteem was meer direct. De mawon leider Mackandal leidde een mislukte poging om het water van de plantage-eigenaars te vergiftigen in de jaren 1750. Een andere mawon, genaamd Boukman, verklaarde de oorlog aan de Franse plantage-eigenaars in 1791, als opmaat naar de Haïtiaanse revolutie.