Middelpuntzoekende kracht
Van Wikipedia
Middelpuntzoekende kracht of Centripetale kracht is de naam voor krachten die werken op voorwerpen die in een cirkelbaan bewegen en hen dus continu naar het midden van de cirkel doen afbuigen.
Middelpuntzoekende kracht is niet een "soort" kracht zoals zwaartekracht of Lorentzkracht: de naam is niet gebaseerd op de oorzaak die de kracht heeft, maar op het gevolg van de kracht.
Als je op een bewegend voorwerp een kracht laat werken die telkens haaks staat op de snelheid zal dat voorwerp een cirkelbeweging gaan uitvoeren. De kracht wijst daarbij continu naar het middelpunt van die cirkelbeweging. Hoewel die kracht middelpuntzoekend is, verandert de grootte van de snelheid niet, omdat de kracht haaks op de beginsnelheid staat. De middelpuntzoekende kracht verandert enkel de richting van de snelheid.
De oorzaak van die kracht kan bijvoorbeeld best de zwaartekracht zijn. Een voorbeeld is de maan die rond de aarde draait: de zwaartekracht trekt de maan naar het middelpunt van zijn cirkelbeweging.
Vaak is de middelpuntvliedende kracht of centrifugale kracht een bekendere term. Dat is - precies zoals de naam zegt - een kracht die juist vanaf een middelpunt naar buiten werkt. Een verschijnsel dat iedereen bekend is die wel eens in een auto door een scherpe bocht is gegaan: alles in de auto wordt naar buiten toe geslingerd.
Natuurkundigen gebruiken liever de term "Middelpuntzoekende kracht" als het gaat over cirkelbewegingen, omdat je de "vliedende" kracht alleen meemaakt als je -als waarnemer - zelf ook in de bocht meebeweegt. En ze beschrijven bewegingen liever vanuit een inertiaalstelsel : een stilstaand of constant bewegend stelsel.
Maar beide krachten komen voor: de veerkrachtige spaak van een fiets trekt de velg van het wiel naar binnen (middelpuntzoekend) en trekt bij de naaf naar buiten (middelpuntvliedend).
De middelpuntzoekende kracht kan worden berekend door 
. Waarbij geldt:
- Fmpz is de Middelpuntzoekende kracht
- m is de massa (in kilogram)
- v is de snelheid (in meter per seconde)
- r is de straal (in meter)
Zie ook:
