Omslagstelsel
Van Wikipedia
Omslagstelsel (in België omschreven met de term repartitie) is pensioenterminologie waarin pensioenen worden betaald uit de lopende premieontvangsten. In een omslagstelsel is er dus geen opbouw van pensioenvermogen. Het omslagstelsel houdt een zeer grote mate van solidariteit in, waardoor het vooral in landen met een sterk socialistisch verleden als Spanje, Portugal en Frankrijk gezien wordt als een verworvenheid van de klassenstrijd. Het omslagstelsel is echter gevoelig voor demografische veranderingen: als de bevolking vergrijst verandert de verhouding tussen gepensioneerden en werkenden. Werkenden moeten meer gepensioneerden onderhouden, dus de premie stijgt.
De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling heeft berekend dat tussen 2013 en 2035 in de meeste landen een vergrijzingsgolf zal plaatsvinden. Omslagsystemen zijn hier niet tegen bestand. Critici bestempelen zulke systemen soms als een piramidespel (Ponzi-schema). Ponzi was een oplichter die, om beleggers hun zogenaamde winst uit te keren, het geld van nieuwe beleggers gebruikte. Zo'n model stort in wanneer er onvoldoende nieuwe beleggers toestromen om de eersten te vergoeden. Er wordt wel eens gezegd dat pensioensystemen, die niet gebaseerd zijn op kapitalisatie maar op omslag of repartitie (unfunded pensions) eigenlijk neerkomen op een soort Ponzi-schema.
In sommige landen vinden pensioenhervormingen plaats, die de pensioenbelofte verkleinen. Andere landen zijn een demografische reserve aan het aanleggen: een reservefonds, gevoed uit de overheidsbudget, waarvan de investeringsopbrengst en het gespaarde kapitaal de premie politiek aanvaardbaar moet houden.
Hoewel het omslagstelsel gevoelig is voor demografische veranderingen, is het niet gevoelig voor ontwikkelingen op de financiële markten. Bij het kapitaaldekkingsstelsel (in België omschreven met de term kapitalisatie) is dat precies omgekeerd. Uit oogpunt van risicoverkleining is het dus het beste een pensioensysteem te hebben dat zowel een stuk omslagstelsel als een stuk kapitaaldekkingsstelsel in zich heeft.
