Orpheus en Eurydice

Van Wikipedia

Orpheus en Eurydice is een van de bekendste mythische liefdesgeschiedenissen uit de wereldliteratuur, teruggaand op een Latijns verhaal van Ovidius.

[bewerk] Het verhaal

Door het ganse land werd de verrukkelijke zanger Orpheus geprezen. Hij was de zoon van de koning van Thracië en had van zijn moeder Calliope de gave van de zang geërfd, waarmee hij alle mensen in vervoering bracht. Apollon schonk hem een lier en wanneer Orpheus zijn gezang liet horen, kon niemand de goddelijke macht ervan weerstaan. Alle dieren in de natuur, de vogels zowel als de vissen, ook de bomen, ja zelfs de gevoelloze stenen bracht de zanger in beweging met de tovermacht van zijn stem. Grenzeloos leek zijn geluk, toen hij de nimf Eurydice tot zijn vrouw nam.

Maar toch, hoe kort was dit geluk hun gegund! Toen de bekoorlijke nimf achternagezeten werd door Aristaeus, die haar wilde aanranden, werd zij door een adder gebeten. Slechts een nietige wond, maar deze veroorzaakte haar dood. Een leven zonder Eurydice – Orpheus' gedachten lieten het niet toe. Hij greep zijn lier, sloeg de snaren aan en liet zijn verdriet tot de hemel doordringen. Tam en gedwee omringden de wilde dieren van het woud de zanger, de bomen hielden hun ruisen in.

Orpheus ging een plan ondernemen, zoals voor hem nog geen mens bedacht had. Hij zou in de onderwereld neerdalen en de heerser over de schimmen smeken zijn echtgenote aan hem terug te geven. Bij de poort die naar de onderwereld leidde, daalde hij af. Eens bij de troon, waarop Hades met met zijn vrouw Persephone als heerser over de doden zetelde, nam hij zijn lier en begon te zingen.

Toen gebeurde er in de onderwereld iets uitzonderlijks, wat nog nooit was aanschouwd. De wezenloze schimmen luisterden naar de liefelijke klanken en weenden. Tantalus vergat naar het steeds terugwijkende water te buigen, de Danaïden lieten het vullen van het doorzeefde vat rusten en Sisyphus zat op de steen die hij met vergeefse moeite tegen een berg moest optorsen. Het koningspaar was niet minder ontroerd en besloten Eurydice weer bij hem te verenigen, op een voorwaarde: Orpheus mocht niet naar zijn geliefde omkijken, voor ze het zonlicht bereikt hadden.

Toen het eind in zicht leek, kon Orpheus de verleiding niet weerstaan. Hij keerde zich om en zag hoe zijn geliefde naar beneden werd getrokken om diep onder de grond als schim te verblijven, maar nu voor eeuwig.

Door smart gebogen keerde Orpheus terug naar zijn vaderland. Drie jaren verstreken en Orpheus zonderde zich steeds meer af. Niemand werd zozeer door de nimfen gehaat als hij die na de dood van Eurydice van geen liefde voor vrouwen meer wilde weten (volgens Ovidius' Metamorfosen wijdde Orpheus zich exclusief aan de jongensliefde). Op een fatale dag kwam een groep Maenaden op Orpheus af, al roepend: "Daar is hij de vrouwenhater, die niets meer van ons wil weten" en blind van haat scheurden zij de Orpheus levend in stukken. Orpheus' ziel zweefde omlaag naar het schimmenrijk, waar hij Eurydice omhelsde en ze samen gelukzalig schreden over de velden van de onderwereld. En telkens als Orpheus eens vooruitliep, mocht hij ongestraft naar zijn geliefde omzien.

[bewerk] Zie ook

• Orphée (film, 1949)
• The Testament of Orpheus (film van Jean Cocteau uit 1960 met Pablo Picasso, Brigitte Bardot en Cocteau als zichzelf)