PCM Uitgevers
Van Wikipedia
PCM Uitgevers is een Nederlandse uitgever van kranten, boeken en multimedia, ontstaan in 1994. Het hoofdkantoor is gevestigd te Amsterdam.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
[bewerk] Fusies en overnames
Het huidige PCM Uitgevers is voortgekomen uit een reeks van fusies en overnames.
De dagbladen Het Parool en de Volkskrant gingen in 1968 samenwerken onder de naam Perscombinatie. In 1975 trad Trouw toe tot de Perscombinatie. Het bestuur van de Perscombinatie werd gevormd door vertegenwoordigers van de stichtingen achter de drie kranten: de Stichting Het Parool, de Stichting de Volkskrant en de Stichting ter Bevordering van de Christelijke Pers in Nederland. De Stichting Het Parool had een meerderheidsaandeel in de Perscombinatie.
De 'M' in de naam is afkomstig van de uit 1895 daterende uitgeverij Meulenhoff & Co, waarvan de Perscombinatie in 1994 100% eigenaar werd. Meulenhoff & Co, eigenaar van diverse uitgeverijen, gaf zowel algemene als educatieve boeken uit. De naam van de overkoepelende groep werd PCM Uitgevers.
In 1995 werd de Nederlandse Dagbladunie overgenomen, de uitgever van het Algemeen Dagblad en NRC Handelsblad alsmede van de regionale kranten De Dordtenaar, Dagblad van Rijn en Gouwe en het Rotterdams Dagblad. Hiertoe werden forse leningen aangegaan bij banken en andere financiële instellingen.
Na 1995 werd de sectie Algemene boeken verder uitgebreid met enkele kleinere uitgeverijen: Uitgeverij Arena (1997) en Het Spectrum (1999). De educatieve tak van Meulenhoff werd door de overname van collega's Thieme (1994) en SMD Educatieve Uitgevers (1995) een van de drie grote educatieve uitgeverijen in Nederland, vanaf 2000 onder de naam ThiemeMeulenhoff. PCM aasde ook op de educatieve uitgever Malmberg, maar die werd eigendom van Sanoma.
[bewerk] Internetavonturen
Aan het eind van de jaren '90 van de 20e eeuw zette PCM diverse internetactiviteiten op, die allemaal mislukten - de websites van de kranten buiten beschouwing gelaten. Voor de internetactiviteiten werd de werkmaatschappij PCM Interactieve Media (PIM) opgericht. Er was de nieuwssite en.nl; een reiswebsite: BekPek.nl; een consumentensite, ConsuWeb.nl; een veilingsite, Spott.nl; en een vacaturesite, Clickwork.nl. PIM werd na het uiteenspatten van de internetzeepbel in 2001 grotendeels ontbonden.
PCM was ook eigenaar van de Nederlandse PersDatabank, een bedrijf dat krantenarchieven exploiteerde, later onder de naam FactLANE. FactLANE werd in 2002 verkocht aan LexisNexis, de databankdochter van uitgeefconcern Reed Elsevier.
[bewerk] Verkoop Het Parool
Het Parool leed aanzienlijke financiële verliezen, onder meer als gevolg van de terugloop van het aantal abonnees. PCM was niet bereid deze nog langer te dragen. In 2003 verkocht zij Het Parool aan de Belgische uitgever De Persgroep. De Stichting Het Parool ging verder als Stichting Democratie en Media.
[bewerk] Apax
In de verwachting nieuw kapitaal aan te kunnen trekken dat nodig zou zijn voor verdere groei, besloten de stichtingen en de mede-eigenaren (enkele financiële instellingen) in 2004 hun zeggenschap over PCM aanzienlijk terug te brengen door de meerderheid van de aandelen (52,5%) te verkopen aan de Britse investeringsmaatschappij Apax. PCM moest de overnamekosten betalen, waaronder aanvankelijk 18 miljoen euro en later nog eens 2,9 miljoen aan advieskosten.
Apax had de bedoeling de omzet en het rendement van PCM te doen groeien om het naar de beurs te kunnen brengen. De overige aandelen bleven bij de drie stichtingen.
In 2005 nam PCM de radiozenders Arrow Classic Rock en Arrow Jazz FM over. De Volkskrant zou zorgen voor content. Het werd geen succes. Toen bleek dat de zenders op basis van hun uitzendvergunning bijna uitsluitend muziek mochten uitzenden verkocht PCM de zenders weer aan de oorspronkelijke eigenaar. Het avontuur kostte PCM zeker 1,5 miljoen euro, mogelijk 2,8 miljoen.
PCM zette verder vooral in op samenwerkingsverbanden. In 2006 besloot PCM Uitgevers samen met miljonair Marcel Boekhoorn een gratis krant voor Nederland te gaan uitgeven. De krant zou vanaf 2007 verschijnen, en PCM Uitgevers zou 49% van de aandelen bezitten, tegen Boekhoorn 51%. In november 2006 werd de samenwerking echter ontbonden. Korte tijd later kwam de mededeling dat PCM een samenwerkingsverband aanging met KPN voor de uitgave van een gratis krant, werktitel DAG, die op papier en multimediaal zou worden verspreid. De krant zou voor wat betreft de inhoud sterk leunen op de Volkskrant.
In 2007 besloot Apax uit het bedrijf te stappen; de aandelen PCM kwamen weer in handen van de drie stichtingen. Tussen 2004 en 2007 was de omzet van PCM gedaald, terwijl het rendement zich wel naar tevredenheid van de aandeelhouders had ontwikkeld. In deze Apax-periode waren enkele nieuwe initiatieven genomen: nrc.next, een ochtendblad gebaseerd op content van NRC-Handelsblad en het vacature-tijdschrift Volkskrant Banen. De bedrijfscultuur was minder stroperig geworden dan voorheen[1]. Op de redacties van de kranten werd over het algemeen echter positief gereageerd op het vertrek van de rendementsgerichte investeerder.
Apax liet PCM armer achter. Toen Apax kwam had PCM een eigen vermogen van 268 miljoen euro en een schuld van 173 miljoen. Nadat Apax de uitgever had losgelaten en zijn belang had overgedragen aan de Stichting Democratie en Media was het vermogen 55 miljoen euro negatief. Langlopende credieten groeiden van 24 miljoen naar 367 miljoen euro. De rentelasten vertienvoudigden van vijf miljoen in 2003 naar 49 miljoen per jaar in 2007[2].
[bewerk] Terug bij de stichtingen
Eind maart 2007 was de overdracht voltooid. De Stichting Democratie en Media bezat toen 88,3 procent van de aandelen. De overige 11,7 procent was in handen van de Stichting de Volkskrant en de Stichting ter Bevordering van de Christelijke Pers in Nederland.
Onder de medewerkers ontstond beroering over de bonussen die bestuurders kregen door de verkoop, een uitvloeisel van een door Apax ingevoerd aandelenplan. Men vond het onjuist dat een bedrijf met grote schulden dergelijke uitkeringen deed[3].
Begin april 2007 later stapte Ton aan de Stegge op, de in 2006 door Apax aangestelde voorzitter van de raad van bestuur, volgens PCM naar aanleiding van een verschil van inzicht over de nieuwe koers van het bedrijf[4].
[bewerk] Controverses rond auteursrecht
Het bedrijf raakte rond de eeuwwisseling in juridische problemen door het ongeoorloofd hergebruik van teksten. Artikelen van freelance-auteurs die eerst in de kranten waren gepubliceerd, werden zonder de wettelijk vereiste toestemming (en zonder vergoeding) opnieuw gepubliceerd in andere media, in het bijzonder PersDataBank/FactLANE. Het bleek te gaan om tussen de 2000 en 3000 freelancers. Enkelen van hen, zoals journalist Arthur Graaff (ontdekker van het misbruik), Liesbeth Koenen, Johannes van Dam, schrijver Nicolaas Matsier, Herbert Blankesteijn, Max Pam en schaakgrootmeester Hans Ree, richtten vanwege dit misbruik de Freelancers Associatie op. Deze bereikte na enkele jaren actievoeren en procederen met steun van de Vereniging van Letterkundigen dat PCM uitgevers in 2002 (naar eigen zeggen) € 2,3 miljoen aan de freelancers uitkeerde. Pikant detail was daarbij dat afnemer LexisNexis van Reed Elsevier op haar site stelt dat zij gevrijwaard is tegen claims - een vrijwaring die de meeste freelancers nooit hebben verstrekt.
De PersDatabank-zaak was niet de eerste schending van auteursrecht door PCM. Dat was de zaak Heg, Stam en Mulder, die Graaff ook actief steunde binnen de NVJ. Deze drie Volkskrant-medewerkers merkten dat hun stukken door de Volkskrant zonder hun toestemming ook op cd-roms werden uitgebracht. De krant werd tot in de hoogste instantie veroordeeld.
PCM procedeerde zelf tegen de website Kranten.com, die rond 2001 de koppen en intro's van nieuwssites herpubliceerde. PCM verloor.
[bewerk] Werkmaatschappijen
- PCM Algemene Boeken: algemene boeken, zowel fictie als non-fictie
- PCM Dagbladen: de kranten NRC Handelsblad en nrc.next, Trouw en de Volkskrant
- ThiemeMeulenhoff, een uitgever van educatief materiaal
- Bohn Stafleu van Loghum, een uitgever van professionele titels op het gebied van gezondheidszorg (overgenomen in 2002)
- PCM Lokale Media, uitgever van ca. 25 huis-aan-huisbladen in Zuid-Holland
- PCM Grafische Bedrijven, de drukkerijen in Amsterdam en Rotterdam
- PCM Distributiebedrijf, zorgt voor de verspreiding van de kranten.
Samen met Wegener is PCM eigenaar van AD NieuwsMedia, waarin het Algemeen Dagblad en de regionale titels van Wegener in 2005 werden ondergebracht.
[bewerk] Externe link
[bewerk] Geraadpleegde bronnen
- website PCM
- Encarta
- archieven WebWereld, Emerce, NRC
[bewerk] Verwijzingen
- ↑ Jan Benjamin, Herman Staal: Apax dwong verzakelijking uitgever af, NRC Handelsblad 24 januari 2007
- ↑ Jan Benjamin: Meer schuld dan bezit, NRC Handelsblad 27 maart 2007
- ↑ Vakbond wil onderzoek naar wanbeleid uitgever PCM, Wilco Dekker en Harry van Gelder, Volkskrant 30 maart 2007
- ↑ Vertrek Aan de Stegge, persbericht PCM 5 april 2007
