Philips van Dorp
Van Wikipedia
Philips, Heer van Dorp (1587-1652) was een Nederlands admiraal uit de 17e eeuw, bevelhebber van de vloot.
Philips werd in 1587 in Tholen geboren als oudste zoon en tweede kind van luitenant-kolonel Frederik Philipszoon van Dorp, een oude watergeus, en Anna Schetz. Vaak wordt hij verward met zijn neef die ook Philips van Dorp heette.
De Van Dorps waren van lage adel en nauw verbonden aan de Oranjes, door wie ze vaak in allerlei functies benoemd werden. Ze waren ook verwant aan Treslong van Blois, de eerste Zeeuwse admiraal. In 1621 werd Philips, of Flip, zoals hij gemeenlijk genoemd werd, benoemd tot kapitein bij de Admiraliteit van Zeeland op de Meermin bij de vloot van admiraal Swartehondt in de Middellandse zee. Al op 16 oktober 1622 volgt de benoeming tot viceadmiraal. Van Dorp toont al snel één van zijn meest typische karaktereigenschappen: besluiteloosheid. Een blokkade van Duinkerke mislukt doordat hij te weinig resoluut optreedt. In 1624 krijgt hij een gouden ereketen wegens het nemen van een kaperschip als hij tegen een grote overmacht dapper vechtend een konvooi beschermt. In 1625 doet hij mee aan de expeditie van admiraal Willem de Zoete, Heer van Haultain, tegen La Rochelle en krijgt van Richelieu het ridderkruis van de Orde van de Heilige Michaël. Opnieuw vocht hij persoonlijk heel dapper. Op 11 juni 1627 wordt hij bevorderd tot luitenant-admiraal van Zeeland. Normaliter was vice-admiraal in Zeeland de hoogste rang maar omdat de luitenant-admiraal van Holland en Westfriesland, Reaal, langdurig afwezig was, kon Van Dorp met de hogere rang beter functioneren als waarnemend bevelhebber van de vloot. Die functie vervult hij echter niet tot volle tevredenheid. Van Dorp is verwaand, eigenzinnig en tactloos. Op 2 december 1627 wordt hij in Veere bijna gelyncht als hij een menigte hooghartig toespreekt die protesteert tegen de grote verliezen aan vissersschepen door Duinkerker Kapers. Zijn inzet en competentie laten ook sterk te wensen over. Als laat 1628 het bericht komt dat Piet Heyn door de Duinkerker Kapers probeert heen te breken, de schatten van de Zilvervloot bij zich, loopt Van Dorp, met een smaldeel van tien schepen op patrouille, de haven van Vlissingen binnen in plaats van Heyn te hulp te schieten. Op 22 maart 1629 krijgt hij daarom ontslag van de Staten van Zeeland, terwijl Heyn de functie van bevelhebber krijgt en luitenant-admiraal van Holland en Westfriesland wordt. Als die echter hetzelfde jaar nog sneuvelt, wordt Van Dorp toch weer waarnemend bevelhebber. Tevergeefs probeert hij echter in april 1630 zijn aanstelling in Zeeland terug te krijgen. Op 6 mei 1632 wordt hij dan benoemd tot luitenant-admiraal van Holland en Westfriesland en permanent bevelhebber, alles puur vanwege zijn connecties met Frederik Hendrik, de admiraal-generaal. Omdat Zeeland nog geen nieuwe vice-admiraal had, wordt hij alsnog in zijn oude commando daar hersteld.
Als bevelhebber spreidt Van Dorp weinig activiteiten ten toon. In 1635 voert hij in de zomer een vruchteloze expeditie tegen Spanje uit, terwijl de Duinkerkers straffeloos 89 haringbuizen nemen. Hierdoor krijgt hij dat jaar ruzie met Maarten Tromp, die op dat moment de zeedienst tijdelijk heeft verlaten om de bevoorrading van de particuliere hulpvloot te regelen, en van wie Van Dorp weet dat hij door de admiraliteiten gevraagd is zijn functie over te nemen. Zelf faalt Van Dorp volledig in het bevoorraden van de door ziekte geplaagde vloot met als gevolg dat er in december bijna algehele muiterij uitbreekt. In 1636 gaat Van Dorps reputatie nog verder achteruit omdat hij toestaat dat de Engelsen visvergunningen afpersen van de Nederlandse haringvloot op de Noordzee. Pas in augustus steekt hij in zee. In 1637 mislukt opnieuw een blokkade van Duinkerken. Frederik Hendrik komt dat jaar met een reorganisatieplan om de hele logistiek centraal te gaan regelen. Het project mislukt echter door tegenwerking van de admiraliteiten. Van Dorp reist daarop naar Den Haag om zich persoonlijk bij de Staten-Generaal te beklagen. Daar blijkt hem dat de bestuurders hemzelf in de eerste plaats verantwoordelijk achten. Teruggekeerd bij de vloot verandert er weinig aan zijn gedrag; de logistieke situatie verslechtert zo dat de gouverneur van Calais aanbiedt de Nederlandse vloot te bevoorraden, dan heeft Frankrijk nog iets aan zijn bondgenoot. Tegen de orders in trekt Van Dorp de vloot echter terug naar Hellevoetsluis. Dit wordt de Staten-Generaal te gortig. Men stuurt een aantal leden om poolshoogte te nemen en die bevelen de onwillige admiraal zichzelf te verdedigen in Den Haag. Van Dorp geeft op de zitting iedereen de schuld van de situatie behalve zichzelf en biedt verontwaardigd zijn ontslag aan. Dat wordt op 15 oktober 1637 gretig aanvaard en in zijn plaats wordt Tromp benoemd, in één keer van kapitein tot luitenant-admiraal bevorderd.
Als troost laat Frederik Hendrik hem in 1642 benoemen tot raad bij de Admiraliteit van de Maze waar hij dus regelmatig met Tromp te maken heeft, wat tot voortdurende wrijvingen aanleiding geeft, nog verergerd door de onduidelijke gezagsverhoudingen: als officier is Tromp in dienst bij de autonome admiraliteit en dus ondergeschikt; tegelijkertijd is de admiraliteit een generaliteitsorgaan en weer ondergeschikt aan de stadhouder/admiraal-generaal waarvan Tromp de directe vertegenwoordiger is. Een berucht incident vindt plaats op 23 mei 1647 als Tromp de hele raad voorstelt de Prinses Aemilia, het vroegere vlaggenschip, te verkopen en mede van de opbrengst eindelijk een echt krachtig schip te bouwen. Van Dorp weet dat de overige raden daar geen geld voor willen uitgeven en begint een lange tirade tegen Tromp waarin hij hem zegt dat hij liever gezien had dat de Aemilia mét Tromp de diepte in verdwenen was. Van Dorp versterkt na 1640 de coterie rond Amalia van Solms in Den Haag; waar hij ook sterft op 5 december 1652.
Zie ook:
|
|
 |
|---|---|
