Reinder Brolsma
Van Wikipedia
Reinder Brolsma (Stiens, 23 mei 1882 - Leeuwarden, 23 november 1953) was een Nederlands auteur.
Inhoud |
[bewerk] Leven
Als een van de acht kinderen van Uilke Hessels Brolsma en Jantje Jolkes Timmerman kwam Brolsma op zijn zestiende in de leer bij zijn oudere broer Jolke om huisschilder te worden. In 1910 vestigde hij zich als schildersbaas in Lichtaard. Later was hij als journalist werkzaam bij de Leeuwarder Courant. Hij schreef onder meer de rubriek 'Gesprekken op de brug'. Op 5 maart 1910 trouwde Brolsma te Ferwerd met Janke Lieuwes Westerbaan. Het paar kregen drie kinderen. Zoon Lieuwe en kleinzoon Ulke Hessel Brolsma hebben ook in het Fries gepubliceerd. Zijn laatste jaren woonde Brolsma in het St. Anthonius Gasthuis, iets wat hem zeer bedrukte. Brolsma kwam om het leven door zelfverdrinking in het Van Harinxmakanaal. Zijn zelfmoord was mede het gevolg van het hem na de Tweede Wereldoorlog opgelegde publicatieverbod. In 2001 verscheen de biografie Sa'n tûzen blauwe skriften van de hand van Doeke Sijens.
[bewerk] Werken
In zijn vele romans, verhalen, schetsen en toneelstukken toont hij zich een scherp waarnemer van het leven op het platteland en van de kleine burger en achterbuurtbewoner uit de stad. Zijn werk is realistisch, met een milde kijk op zijn medemens. Dikwijls beeldt hij de mensen uit in de zware strijd om het bestaan, zoals die tijdens de landbouwcrises van 1880 en 1930 door velen gevoerd moest worden. Hij ontleende zijn inspiratie veelal aan de dorpsbewoners van zijn geboorteplaats Stiens of aan zijn gezinsleden, bijvoorbeeld zijn verhaal 'Hy' in 'Sa seach ik Fryslan'. Brolsma was secretaris van de rederijkerskamer Halbertsma in Stiens. Zijn eerste publikatie, het korte verhaal 'Sinnestrielen', verscheen in 1903 in het tijdschrift Sljocht en Rjucht. In It Baeken, tijdschrift van de Fryske Akademy, jaargang 1971, is een beschrijving gegeven van Brolsma's werk. Manuscripten, brieven en dergelijke zijn door de familie in bruikleen gegeven aan het Fries Letterkundig Museum.
[bewerk] Tweede Wereldoorlog
Tijdens de Tweede Wereldoorlog liet Brolsma toe dat zijn literaire werk gebruikt werd in dienst van het cultuurbeleid van de Duitse bezetter en diens handlangers. In 1942 accepteerde hij de Harmen Sytstra-prijs voor Friese letteren van het nationaalsocialistische Departement van Volksvoorlichting en Kunsten. Op 25 januari 1942 hield hij op de radio een praatje over het eigen werk. In 1943 verschenen twee drukken van zijn roman De stroojonker, uit het Fries in het Nederlands vertaald door J.D. de Jong en H.D. Vriesema bij de nationaalsocialistische uitgeverij De Schouw. Zijn gedrag had als gevolg dat hem in 1945 een publicatieverbod werd opgelegd.
[bewerk] Publicaties
- 1926 - It Heechhof (deel 1 van de trilogie It Heechhof, herdrukt in 1993)
- 1929 - De Skarlún
- 1931 - Neisimmer
- 1934 - Sate Humalda
- 1938 - It Aldlan (deel 2 van de trilogie It Heechhof, herdrukt in 1993)
- 1940 - Groun en minsken
- 1947 - Richt (deel 3 van de trilogie It Heechhof, herdrukt in 1993)
- 1951 - Sa seach ik Fryslân
- 1952 - Folk fan Fryslân
[bewerk] Externe links
| {{{afb_links}}} | Zie ook: | {{{afb_rechts}}} | {{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
|
