Schurft (mens)
Van Wikipedia
| Schurft | ||
 |
||
|
|
||
| scabies | ||
| ICD-10 | B86 | |
| ICD-9 | 133.0 | |
| DiseasesDB | 11841 | |
Schurft (Lat. scabiës) is een huidafwijking die wordt veroorzaakt door de schurftmijt (Sarcoptes scabiei). Deze minder dan 0,5 mm grote mijt graaft gangen in de huid. Daar vindt bevruchting plaats, waarna de nakomelingen de gangenstelsels verder uitbouwen. De jeuk ontstaat bij nog niet eerder besmette personen pas na een paar weken, door een allergische reactie op de mijt en de uitwerpselen daarvan.
Inhoud |
[bewerk] Diagnose
Schurft is (moeilijk) te herkennen aan een rode huiduitslag met korstjes en bultjes. De gangen van de mijten zijn soms zichtbaar als donkere streepjes door de uitwerpselen van de mijten. Heel vaak zal men die ook niet duidelijk vinden. Tussen de vingers, rond de tepels en rond de navel zijn plaatsen waar ze wel vrij geregeld zijn aan te treffen. Het is echter zeker niet ongebruikelijk bij iemand die al weken overal jeuk heeft ook bij goed zoeken geen enkele gang aan te kunnen treffen. Door de allergische reactie van het lichaam gaan de plekken hevig jeuken, waarna de patiënt gaat krabben. Dit helpt inderdaad de infectie beperkt te houden: bij patiënten die om een of andere reden zelf niet (kunnen) krabben (ernstig demente bejaarden, inwoners van tehuizen voor ernstig meervoudig gehandicapten) treden vaak epidemieën van zeer ernstige infecties op, de zogenaamde scabies norvegica ('Noorse scabies') die niet door een ander dier wordt veroorzaakt maar alleen een veel ernstiger aantasting van de huid weergeeft. Schurft komt vooral voor op (tegen krabben) beschutte plekken van de huid, zoals de strekzijde van ellebogen, liezen, tepels, penis en scrotum.
De definitieve diagnose wordt gesteld door het aantonen van de mijt onder de microscoop; dit is niet altijd mogelijk. Sterke aanwijzingen zijn soortgelijke gevallen van jeuk onder intieme bekenden (schurft is de enige echt besmettelijke vorm van jeuk) en in de anamnese valt vooral ook op dat de jeuk 's avonds in bed voor de patiënten ondraaglijk wordt, met andere woorden als er een wat warm en iets vochtig milieu heerst. In Nederland is schurft vrij zeldzaam; in Groot-Brittannië wordt het in sommige streken nog haast dagelijks gezien. Vrij geregeld wordt het in Nederland geïmporteerd, maar veel Nederlandse huisartsen zullen nog nooit een geval zijn tegengekomen. Dat is ook de reden waarom het vaak onterecht als een allergische reactie wordt afgedaan. (Dat is overigens niet onjuist: het IS een allergische reactie, maar een waarvan de oorzaak kan worden aangepakt)
 |
 |
 |
 |
[bewerk] Overdraagbaarheid
Een hand geven is onvoldoende om met de mijt besmet te raken, maar bij intiemer lichamelijk contact kan het wel. Bij scabies norvegica is een oppervlakkig contact soms al voldoende. Daaronder vallen dus ook langdurige omhelzingen en met name seksueel contact. Ook kan de mijt via beddengoed, handdoeken en dergelijke worden overgedragen, en zullen bij samenwonen op een kleine oppervlakte ook huisgenoten besmet kunnen raken.
[bewerk] Maatregelen
Er bestaan crèmes tegen schurft zoals een smeersel met het insecticide Lindaan. Schurft is bij tijdige behandeling betrekkelijk onschuldig. Een gangbaar gevolg kan eventueel een geïrriteerde of ontstoken huid zijn door het vele krabben. Als schurft zeer langdurig niet wordt behandeld, kan bloedvergiftiging optreden, wat levensbedreigend kan zijn.
Na behandeling met mijtendodende zalf gaat de jeuk pas over als de laatste gangen in de huid zijn weggesleten, wat nog 1 à 2 weken kan duren. Hiervoor kan men eventueel corticosteroiden bevattende zalven geven om de jeuk wat te stillen.
[bewerk] Uitbraken
Schurft komt in Nederland onder gezonde mensen niet zo vaak meer voor. De meeste uitbraken komen voor bij immuungecompromitteerden en in verpleeghuizen met veel oudere, vaak demente bewoners.[1]
[bewerk] Noten
- ↑ Koene R.P.M. et al. Uitbraak van scabiës in 1 ziekenhuis en 8 zorginstellingen door een geriatrische patiënt met scabies crustosa, Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 2006; 150: 918-923
