Sint-Franciscus-Xaveriusinstituut

Van Wikipedia

Het Sint-Fransiscus-Xaverius Instituut, afgekort SFX-Brugge, is een school in de Belgische stad Brugge. Ze telt zo'n 800 leerlingen. Het instituut staat ook bekend onder de bijnaam van de Broeders Xaverianen, de Frères. De school is gelegen tussen de Onze-Lieve-Vrouwekerk, het Guido Gezelleplein, het Simon Stevinplein, de Mariastraat en de Nieuwstraat. De basisschool van de Frères heet "Het Palet"

De leuze van de school is "Concordia res parvae erunt" (Latijn voor "Het kleine groeit waar eendracht bloeit"). Concordia is nog steeds de titel van het schooltijdschrift.

[bewerk] Geschiedenis

De geschiedenis van de school gaat terug tot in de eerste helft van de 19de eeuw. De Nederlandse schoenmaker Theodoor Jacobus Rijken was al jaren actief in de kerkelijke wereld, als missionaris en als leek. Hij speelde lang met de gedachte een onderwijzende lekencongregatie op te richten. In 1939 kon hij uiteindelijk met de eerste twee novicen intrek nemen in een huis in de Ezelstraat. De groep groeide langzaam en verhuisde twee jaar later naar de Sint-Jorisstraat. Daar ontstond een eerste schooltje; en in 1943 begon men ook een eerste lagere schooltje. Op 1 oktober 1840 had de Brugse bisschop Frans René Boussen al een akte uitgevaardigd waarin hij zijn goedkeuring verleende aan de oprichting van deze congregatie van lekenkloosterlingen. De groep nam Franciscus Xaverius als patroonheilige en werd als Congregatie van Broeders van Sint-Franciscus Xaverius (Latijn: Congregatio Fratum Xaverianorum of CFX) bekend. In de volksmond werden de Broeders Xaverianen als "De Frères" bekend.

De school bleef verder uitgroeien. Reeds in 1844 werd aan het Sint-Salvatorskerkhof een lagere betalende burgerschool geopend, en kort daarna verhuisde men naar het Onze-Lieve-Vrouwekerkhof. In 1852 werd een internaat opgericht en het lerarenkorps en de studentenbevolking kreeg een internationaler karakter. De groep breide uit over Brugge, en ook buiten de stad gingen de Xaverianen onderwijstaken vervullen en scholen oprichten, zoals in Wervik in 1864. Ook een middelbare school werd opgericht en de school kreeg nationaal aanzien.

De Engelse broeders en lesgever brachten vanuit Engeland ook de voetbalsport mee. Het Xaveriusinstituut speelde net als het Brugs Atheneum een rol in het ontstaan van voetbalsport in de stad. Ook na hun schooltijd wilden de betere voetballers blijven spelen, en zo ontstond Brugsche FC, dat enkele jaren later het blauw-zwarte FC Brugeois werd. Vanuit de Broeders Xaverianen ontstond echter een tegenreactie, en op 9 april 1899 werd door de Vereeniging der Oudleerlingen Broeders Xaverianen de nieuwe club Cercle Sportif Brugeois opgericht. Het instituut speelde zo dus een belangrijke rol in wat uiteindelijk de twee grote voetbalclubs uit de stad zouden worden.

Na de Eerste Wereldoorlog verloor de school haar buitenlandse aantrekking, en zou zich voortaan op de lokale bevolking concentreren. Het onderwijs onderging een democratisering, de school vernederlandste geleidelijk, ze evolueerde van een betalende naar een door de staat gesubsidieerde vrije instelling, en naast de Frères zelf kwamen ook gewone leerkrachten lesgeven. Vanaf 1975 kwam de eerste vrouwelijke leerkracht en werd ook gemengd onderwijs geleidelijk ingevoerd. Tot op het einde van de jaren 70 was de Frères enkel een economische en wetenschappelijke school.

De inrichtende macht van de Frères is de Inrichtende Macht Karel de Goede (zoals in St.-Jozef Humaniora, Technisch Instituut Heilige Familie en de St.-Pietersmiddenschool in Oostkamp).