Soldatenkeizers
Van Wikipedia
De soldatenkeizers is de naam die vaak gegeven wordt aan de keizers die elkaar snel opvolgden tijdens de Romeinse crisis van de 3e eeuw en als commandant door hun opstandige legioenen tot keizer waren uitgeroepen.
Deze keizers hadden moeite de grenzen van het Imperium Romanum te verdedigen, waardoor ze zelden in Rome waren gedurende hun - vaak korte - regering. Vaak stierven deze keizers in het harnas, hoewel de macht ook vaak geüsurpeerd werd door andere legeraanvoerders die meenden het rijk beter te kunnen verdedigen dan de toenmalige soldatenkeizer.
Het is pas onder Aurelianus dat het rijk zich kon herstellen.
[bewerk] Lijst van soldatenkeizers
| Keizer | Volledige naam | Regering | Bijzonderheden |
|---|---|---|---|
| vroege soldatenkeizers | |||
| Maximinus Thrax | Gaius Iulius Verus Maximinus Thrax | 235–238 | eerste soldatenkeizer, door zijn eigen troepen vermoord |
| Magnus | (? Gaius Petronius) Magnus | 235 | tegenkeizer, omgebracht |
| Quartinus | onbekend | 235 | tegenkeizer, vermoord |
| Gordianus I | Marcus Antonius Gordianus Sempronianus Romanus Africanus | 238 | regeert slechts 20 dagen lang, pleegt zelfmoord |
| Gordianus II | Marcus Antonius Gordianus Sempronianus Romanus | 238 | regeert slechts 20 dagen lang, gevallen |
| Pupienus | Marcus Clodius Pupienus Maximus | 238 | regeert met Balbinus, door de pretorianen vermoord |
| Balbinus | Decimus Caelius Calvinus Balbinus | 238 | regeert met Pupienus, door de pretorianen vermoord |
| Gordianus III | Marcus Antonius Gordianus | 238–244 | sterft op onduidelijke wijze tijdens een veldtocht tegen de Perzen |
| Sabinianus | (? Marcus Asinius) Sabinianus | 240 | tegenkeizer in Africa, vermoedelijk omgebracht |
| Philippus Arabs | Marcus Iulius Philippus | 244–249 | begint de Duizendjaarfeesten van Rome, gevallen |
| Philippus Caesar | Marcus Iulius Severus Philippus | 247–249 | zoon en medekeizer van Philippus Arabs, vermoord |
| Iotapianus | Marcus F(ulvius?) Ru(fus?) Iotapianus | 248 | tegenkeizer in het oosten, door zijn eigen troepen gedood |
| Pacatianus | Tiberius Claudius Marinus Pacatianus | 249 | tegenkeizer aan de Donau, door zijn eigen troepen vermoord |
| Silbannacus | Mar. Silbannacus | onduidelijk | tegenkeizer in Germanië, door Decius belegerd |
| Sponsianus | onbekend | onduidelijk | tegenkeizer, enkel van muntvondsten gekend |
| Decius | Gaius Messius Quintus Traianus Decius | 249–251 | valt in de strijd tegen de Goten |
| Priscus | Gaius Iulius Priscus | 249–252 | tegenkeizer in het oosten, broer van Philippus Arabs |
| Licinianus | Iulius Valens Licinianus | 250 | door de senaat gesteunde tegenkeizer |
| Herennius Etruscus | Quintus Herennius Etruscus Messius Decius | 251 | zoon en medekeizer van Decius, gevallen |
| Hostilianus | Gaius Valens Hostilianus Messius Quintus | 251 | zoon en medekeizer van Decius, sterft aan de pest |
| Trebonianus Gallus | Gaius Vibius Trebonianus Gallus | 251–253 | door zijn eigen troepen vermoord |
| Volusianus | Gaius Vibius Afinius Gallus Veldumnianus Volusianus | 251–253 | medekeizer van zijn vader Trebonianus Gallus, gevallen |
| Aemilianus | Marcus Aemilius Aemilianus | 253 | door zijn eigen troepen vermoord |
| Valerianus | Publius Licinius Valerianus | 253–260 | wordt door de Sassaniden gevangen genomen |
| Uranius Antoninus | Lucius Iulius Aurelius Sulpicius Uranius Antoninus | 253/254 | tegenkeizer in Syrië |
| Mereades | onbekend | onduidelijk | tegenkeizer in het oosten, omgebracht |
| Gallienus | Publius Licinius Egnatius Gallienus | 253–268 | door officieren vermoord |
| Ingenuus | onbekend | 260 | tegenkeizer in Pannonia, doodsoorzaak is onduidelijk |
| Regalianus | Publius C(assius?) Regalianus | 260 | tegenkeizer aan de Donau, door zijn eigen troepen gedood |
| Macrianus Minor | Titus Fulvius Iunius Macrianus | 260/261 | tegenkeizer in het oosten, gevallen |
| Quietus | Titus Fulvius Iunius Quietus | 260/261 | tegenkeizer in het oosten, door de bevoling gedood |
| Ballista | Callistus | 261 | Ondersteuner van de Macriani, door Odaenathus vermoord |
| Piso | Calpurnius Piso Frugi | 261 | tegenkeizer, door de troepen van Valens Thessalonicus gedood |
| Valens Thessalonicus | Valens Thessalonicus | 261 | tegenkeizer in Griekenland, door zijn eigen troepen gedood |
| Memor | onbekend | 261/262 | Ondersteuner van de Macriani, omgebracht |
| Mussius Aemilianus | Lucius Mussius Aemilianus | 261/262 | Ondersteuner van de Macriani, omgebracht |
| Aureolus | onbekend | 268 | tegenkeizer in Milaan, door de pretorianen gedood |
| Celsus | onbekend | onduidelijk | tegenkeizer in Africa, mogelijk fictief |
| Trebellianus | onbekend | onduidelijk | tegenkeizer in Klein-Azië, mogelijk fictief |
| keizer van het Imperium Galliarum | |||
| Postumus | Marcus Cassianus Latinius Postumus | 260–269 | door zijn eigen troepen vermoord |
| Laelianus | Ulpius Cornelius Laelianus | 269 | tegenkeizer, door zijn eigen troepen gedood |
| Marius | Marcus Aurelius Marius | 269 | door zijn eigen soldaten vermoord |
| Victorinus | Marcus Piav(v)onius Victorinus | 269–271 | verloor Spanje, door een officier vermoord |
| Domitianus | onbekend | 271 | für wenige Tage tegenkeizer |
| Tetricus I | Gaius Pius Esuvius Tetricus | 271–274 | door Aurelianus belegerd en afgezet |
| Tetricus II | Gaius Pius Esuvius Tetricus | 273–274 | medekeizer van zijn vader Tetricus I |
| Late soldatenkeizers | |||
| Claudius Gothicus | Marcus Aurelius Claudius Gothicus | 268–270 | verslaagt de Goten, sterft aan de pest |
| Censorinus | onbekend | 269/270 | tegenkeizer, mogelijkerwijze fictief |
| Quintillus | Marcus Aurelius Claudius Quintillus | 270 | pleegt na 77 dagen zelfmoord |
| Aurelianus | Lucius Domitius Aurelianus | 270–275 | herstelt de rijkseenheid |
| Vabalathus | Lucius Iulius Aurelius Septimius Vaballathus Athenodorus | 270–272 | tegenkeizer in het oosten, zoon van Zenobia |
| Felicissimus | onbekend | 271 | tegenkeizer in Rome, in de strijd gevallen |
| Septimius | onbekend | 271 | tegenkeizer in Dalmatië, door zijn eigen troepen gedood |
| Urbanus | onbekend | 271/272 | tegenkeizer, door de troepen van Aurelianus gedood |
| Firmus | onbekend | 272 | ondersteuner van Zenobia, omgebracht |
| Florianus | Marcus Annius Florianus | 276 | broer van Tacitus, door zijn eigen troepen vermoord |
| Probus | Marcus Aurelius Probus | 276–282 | door ontevreden soldaten vermoord |
| Saturninus | Iulius Saturninus | 280 | tegenkeizer in Egypte, door zijn eigen troepen vermoord |
| Bonosus | onbekend | 281 | tegenkeizer aan de Rijn, pleegt zelfmoord |
| Proculus | onbekend | 281 | tegenkeizer in Gallië, omgebracht |
| Carus | Marcus Aurelius Carus | 282/283 | op Perzisch veldtocht door de bliksem getroffen |
| Carinus | Marcus Aurelius Carinus | 283–285 | door een officier vermoord |
| Numerianus | Marcus Aurelius Numerius Numerianus | 283/284 | medekeizer, door praetoriaanse prefecten vermoord |
| Julianus I | Marcus Aurelius Sabinus Iulianus | 284/285 | tegenkeizer in Italië, ten val gebracht |
| Keizer | Volledige naam | Regering | Bijzonderheden |
