Stopwoord
Van Wikipedia
Een stopwoord is een woord dat, of een uitdrukking die een spreker regelmatig gebruikt, zonder er echter veel betekenis in te leggen.
[bewerk] Gebruik
Het stopwoord vormt vaak een onwillekeurige gewoonte. Het gebruik kan verschillende functies vervullen, met name het kracht bijzetten van de eigen woorden, het opvullen van pauzes die de tijd geven om na te denken, het bieden van houvast voor de spreker, en in het algemeen vormt een stopwoord de gelegenheid om de betekenisdichtheid van een taaluiting te "verdunnen". Net als bij het synoniem stoplap, duidt het "stoppen" hier niet op "ophouden", maar op "opvullen".
Enkele bekende voorbeelden van stopwoorden zijn:
- het in het Nederlands veelvuldig gebruikte dus, waar van een gevolgtrekking juist helemaal geen sprake is — dus is dan een nietszeggend stopwoord
- de zinsafsluiting of zo, die aan de betekenis uiteraard niets toevoegt, maar wel het aantal woorden vergroot; betekenisverdunning dus, maar ook vervaging, omdat de spreker zijn eigen uiting op losse schroeven stelt
- het veelvuldig gebruik van you know in het Engels; dit wordt vooral toegepast door niet-moedertaalsprekers, die aldus de gelegenheid krijgen hun aarzeling of hun zoeken naar het juiste woord te maskeren.
- Een recent voorbeeld dat in het Nederlands ingang heeft gevonden, is het gebruik van het woord "Ja", vaak als geheel nieuwe zin die op de eigenlijke taaluiting volgt. Klaarblijkelijk gaat het hier om opvullen van een stilte, gecombineerd met zelfbevestiging.
[bewerk] BDSM
Een meer specifieke betekens van het stopwoord is het door een sub in een BDSM-spel gebruikte woord om aan te geven dat hij of zij zich niet comfortabel voelt in de gegeven situatie. De stopwoorden worden vooraf afgesproken. Een verantwoorde dominante persoon zal altijd ingaan op de stopwoorden teneinde het vertrouwen van de sub te kunnen behouden. Anders is er sprake van machtsmisbruik. Door het gebruik van stopwoorden kan de sub verder de volledige controle overgeven aan de dom zonder bang te hoeven zijn dat er iets gebeurt dat hij of zij werkelijk niet wil. Het gebruik van stopwoorden geeft de dom de mogelijkheid om protesten van de sub zonder stopwoord te negeren, zonder daarbij de angst hoeven te hebben om werkelijke 'harde grenzen' van de sub te overschrijden.
Indien door gebruik van een mondknevel de sub niet in staat is verbale stopwoorden te geven, dan worden er stopsignalen gebruikt, zoals hand- of hoofdsignalen.
Ervaren spelers gebruiken meestal twee of meer stopwoorden. Het ene (bijvoorbeeld 'rood') dient om aan te geven dat het spel onmiddellijk moet ophouden omdat men er zich niet goed bij voelt (bijvoorbeeld door een angstaanval of onzekerheid), terwijl men een ander gebruikt (bijvoorbeeld 'geel') om aan te geven dat men een verandering van spelsituatie wenst zonder het spel zelf te onderbreken, of dat men dichtbij de grens zit.
