Subwoofer
Van Wikipedia
Een subwoofer is een luidspreker die speciaal is ontworpen voor het weergeven van lage tot zeer lage tonen, die vaak ook gevoeld kunnen worden en onder (sub) het bereik liggen van een normale woofer. Het gaat dan om tonen die in het frequentiebereik beneden de - ruw gemeten - 80 Hz vallen. Deze 80 Hz is gekozen omdat 80 Hz niet al te moeilijk is om weer te geven door een redelijk (dus indien nodige een kleine) speaker. Het is gehoormatig namelijk onnatuurlijk indien het geluid van bijvoorbeeld een gitaar door 2 speakers, welke ver uit elkaar staan, wordt weergegeven. Om deze reden is een overname op 80 Hz niet al te storend.
[bewerk] Geschiedenis
In de tijd van de analoge LP was het een feit dat lage frequenties niet in stereo konden worden weergegeven door de mechanische beperking van naald en groef. De groef kon dan theoretisch zo nauw worden, dat de naald letterlijk uit de groef zou springen. Om deze reden werd deze laag frequente stereo-informatie mono geregistreerd op de LP, dus was deze laag-weergave in feite MONO. Een aantal fabrikanten (oa Jordan/Revox/Canton) brachten toen systemen op de markt met 2 kleine stereo-speakers, aangevuld door een losse mono-baskast, de zgn subwoofer. De meeste audiofielen vonden dit systeem inferieur (fase/looptijd verschillen) en was het spreekwoordelijk vloeken in de kerk .... Met de komst van de Audio-CD in 1982 was de eerder genoemde mechanische beperking verdwenen, en daarmee verdwenen ook deze subwoofer-satellietsystemen van de markt. Totdat de firma BOSE het concept weer oppakte, en in 1988 met hun kleine luidsprekers in het formaat van melkpakjes + subwoofer op de markt kwam, de wens van elke huisvrouw.
[bewerk] Techniek
De meeste luidsprekers kunnen tonen beneden de 40 Hz niet weergeven, ondanks een vaak opgegeven frequentiebereik van 20 Hz tot 20 kHz. Om deze tonen goed en met voldoende volume te kunnen weergeven dienen zowel de luidspreker die de tonen produceert als de kast waarin deze geplaatst is specifiek voor dit subwoofer-bereik te zijn gekozen. Nog belangrijker is de grootte van de ruimte, waarin afgespeeld wordt.
Voor de luidspreker geldt dat de resonantie-frequentie onder de 40 Hz moet liggen; hoe lager, des te beter de luidspreker in staat is om lage tonen weer te geven. In de praktijk geeft een subwoofer meestal alle frequenties lager dan 80 Hz weer, maar dat is meestal zelf in te stellen met een draairegelaar.
Voor de behuizing waarin de luidspreker geplaatst is zijn meerdere oplossingen mogelijk, afhankelijk van de toepassing. Bekende systemen voor de weergave van lage tonen zijn de open basreflexbox, een gevouwen hoorn en 4e- en 6e-orde-filtersystemen.
In tegenstelling tot gewone passieve luidsprekers zijn de meeste subwoofers actief, dat wil zeggen dat er een versterker is ingebouwd die helemaal op de subwoofer afgestemd is. Hierdoor is het ook mogelijk op de subwoofer de geluidssterkte, kantelfrequentie en fase in te stellen.
