Tuchtroede
Van Wikipedia
Een tuchtroede is een roede (vaak daartoe verkort, of verder afgekort tot roe) als instrument om lijfstraffen toe te dienen.
De specifieke betekenis van roede is hier eigenlijk een bundel takken, zoals in het Romeinse fasces-symbool (met bijl voor executie) te zien (niet enkel symbolisch, ook heel tastbaar aangewend). Een synoniem is geselroede, dat de analogie uitdrukt met de gesel, een eveneens meervoudig strafwerktuig dat echter soepele 'staarten' (meestal van koord of leder) heeft en dus tot de zwepen behoort. Elke slag met de 'echte' roe dient in een fractie van een seconde een serie parallele striemen toe; hoewel de kracht van de slag zo verdeeld wordt, blijft de impact gelet op de kleine totale oppervlakte intens genoeg om in regel meer schade aan te richten dan een enkele stok. Om efficiënt te zijn - bijzonder pijnlijk, niet zelden tot bloedens toe - wordt de roede op de blote huid toegediend, meestal op het achterwerk; het ontbloten van het zitvlak (zoals voor billenkoek, geassociëerd met jonge kinderen) garandeert tevens intense vernedering, zeker indien publiekelijk ondergaan.
Toch wordt de term roede ook vaak in ruimere zin gebruikt voor enkelvoudige strafwerktuigen, zoals een stok of staf (voor stokslagen).
In overdrachtelijke zin wordt 'de roe' ook gebezigd als generische term voor elk strafinstrument, ongeacht materiaal en constructie, en bij metonymie voor elke lijfstraf of zelfs voor elke strenge straf.
Spitsroede betekent oorspronkelijk een (al dan niet meervoudige) lange, spitse roede, maar wordt haast enkel gebruikt in de uitdrukking spitsroeden lopen, een oude militaire straf waarbij de veroordeelde met ontbloot bovenlijf één of meerdere malen door een dubbele haag van medesoldaten moet (in oorsprong was de idee dat het korps zo gezamenlijk straft wie ertegen zondigt, zoals door diefstal, lafheid of wachtverlet) die allemaal met een (spits)roede zijn onbeschermde rug striemen. Er bestonden ook varianten, zoals bij de cavalerie met sporen; soms - mogelijk als variant op het Antiek Romeins fustuarium - ging de straf zelfs door tot de dood erop volgde.
