Wallacelijn

Van Wikipedia

De Wallacelijn (Engels: Wallace Line) is een denkbeeldige lijn die de zoögeografische regio's van Azië en Australazië van elkaar scheidt. De lijn wordt wel gezien als de scheidingslijn tussen Azië en Oceanië. Ten westen en noorden van de lijn worden organismen aangetroffen die gerelateerd zijn aan Aziatische soorten, ten oosten en zuiden ervan voornamelijk organismen die gerelateerd zijn aan Australische soorten. De lijn loopt tussen de Indonesische eilanden Bali en Lombok door, noordwaarts tussen Borneo en Celebes en vandaar oostwaarts tussen de Filipijnen en Celebes. Men treft bijvoorbeeld buideldieren wel aan op Celebes en eilanden ten oosten hiervan, maar niet op Borneo.

De Wallacelijn is genoemd naar Alfred Russel Wallace, die de grenslijn opmerkte tijdens zijn reizen door Oost-Indië in de 19e eeuw n. Chr. Het viel hem vooral op, dat bepaalde vogelsoorten totaal anders waren in Bali, dat ten westen van de lijn ligt, vergeleken met de vogelsoorten die op Lombok leven, een eiland dat slechts ongeveer 35 kilometer ten oosten van Bali ligt, maar ten oosten van de lijn. De vogelsoorten op Bali waren overwegend Aziatisch van oorsprong, en die op Lombok overwegend Australisch.

Wallace zelf verlegde de grens van de Wallacelijn later oostelijk van Celebes, op grond van observaties van de distributie van andere diersoorten. Ook andere onderzoekers was de tweedeling tussen diersoorten opgevallen, en diverse alternatieve denkbeeldige lijnen zijn voorgesteld, mede op grond van de distributie van andere diersoorten.

Velen nemen aan, dat er een overgangsgebied is dat veel ruimer is dan een denkbeeldige lijn. Het gebied ten oosten van Borneo en Bali maar ten westen van Irian Jaya en ten zuiden van de Filipijnen wordt wel Wallacia genoemd. Hier kan men in biodiversiteit een overgang aantreffen tussen Aziatische en Australische diersoorten, en daarmee ook een enorme rijkdom aan diersoorten.

In het midden van de 20e eeuw toonden geologische studies aan dat er een Indo-Australische plaat is die de Wallacelijn als grens heeft. De grens van deze platen heeft een grote verdieping van de zeebodem op hetzelfde punt. Dit betekent dat er nooit een landengte heeft kunnen ontstaan in deze regio, en is de verklaring van de verdeling van de specimen. Veel diersoorten, ook vogelsoorten, zullen bijvoorbeeld zelfs de 35 kilometer aan water tussen Bali en Lombok nooit overbruggen.