Zeilvliegen
Van Wikipedia
Zeilvliegen is zowel een sport als een vorm van ongemotoriseerde luchtvaart. Andere benamingen voor deze sport zijn: het Engelse hanggliding (men 'hangt' onder een vleugel), of deltavliegen (afgeleid van de Engelse term Delta Wing, genoemd naar de vorm van de vleugel, lijkend op de Griekse letter). In het Duits heet het drachenfliegen, in het Frans Vol Libre.
Internationaal wordt zeilvliegen georganiseerd door de CIVL (Commission Internationale de Vol Libre), een afdeling van de FAI (Federation Aeronautique Internationale). Door de CIVL is zeilvliegen in vijf klassen verdeeld, waarbij de klassering betrekking heeft op typen toestel waarmee gevlogen wordt. Zo is deltavliegen klasse 1, parapenten is klasse 3, rigids zijn klasse 2 en swifts en dergelijke zijn klasse 5.
In Nederland is zeilvliegen georganiseerd door een afdelingen van de KNVvL (Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart): de afdeling "Zeilvliegen", waarin zowel delta's als rigids vertegenwoordigd worden.
Zeilvliegers hebben snelheid nodig om te kunnen vliegen. Er zijn dan ook verschillende methoden om te starten: van een helling aflopen, je aan een kabel op laten slepen (met een vaste lier, een sleepboot, een ultralight-vliegtuigje, een auto-lier of een vrachtwagen met lierplatform) of je door een luchtballon laten droppen. Eenmaal op voldoende snelheid wordt gevlogen door gebruik te maken van thermiek of van hellingstijgwind.
Inhoud |
[bewerk] Beschrijving
Zeilvliegen is een sport waarbij de 'sporter' zichzelf middels een harnas (tuigje) bevestigt aan een vlieger zo groot, dat deze in staat is de 'sporter' mee de lucht in te nemen en te houden zonder dat de combinatie met een lijn aan de grond bevestigd blijft. Men spreekt eigenlijk ook niet van een 'atleet' maar van een 'piloot', temeer omdat deltavleugels goed bestuurbaar zijn en de sport ook zonder competitie-element, d.w.z. recreatief beoefend wordt. Deze vlieger had tot aan de jaren tachtig van de twintigste eeuw een driehoekige vorm, zodoende sprak men over delta's of deltavleugels. Tegenwoordig is de term 'vleugel' de meest gebezigde onder hen die zo'n zeilvliegtuig bezitten. De vorm van de huidige generatie vleugels gaat namelijk steeds meer lijken op die van een zweefvliegtuig, welke aerodynamisch gunstigere eigenschappen heeft.
Zelfstandig zeilvliegen wordt met name in het buitenland door zo'n 600 à 700 Nederlanders beoefend als vakantiesport. Daartoe binden zij hun samengevouwen vlieger op de imperial van hun personenauto voor transport. De omstandigheden zijn met name in bergachtige gebieden veelal geschikter om langere vluchten (van enkele uren) op grotere hoogten (op honderden, vaak ook enkele duizenden meters) te maken. Nederland is slechts ten dele geschikt om boven te deltavliegen. Enerzijds vanwege de geringe vrije hoeveelheid luchtruim waar gevlogen mag worden en anderzijds vanwege de beperkte hoeveelheid terreinen waarvanaf gestart en geland mag worden.
Binnen Nederland beoefent men (bij gebrek aan bergen) doorgaans het duinvliegen. Een zeilvliegtuig maakt daarbij net zoals de vogels gebruik van de hellingstijgwind welke bij westenwinden over het duin waait. Hoewel het zeilvliegtuig in zijn bewegingsvrijheid dan gebonden is aan de vorm van het duin, schenkt het de piloot een magnifiek uitzicht over het landschap om hem heen en een betrekkelijk gedoseerde fysieke belasting welke na een vlucht een gezonde voldoening geeft vergelijkbaar met een bezoek aan de sportschool of racefietsronde.
Het verantwoord en veilig starten, besturen en landen van een zeilvliegtuig vergt zowel een fysieke als mentale inspanning waarvoor instructie onontbeerlijk is. In tegenstelling tot zweefvliegen is dit in Nederland een commerciële aangelegenheid welke door een zeilvliegschool wordt verzorgd. Kosten van een zeilvliegtuiguitrusting en lessen zijn vergelijkbaar met die van een sportvereniginglidmaatschap. Om zelfstandig, zonder enige begeleiding te mogen vliegen, dienen er twee vliegbrevetten gehaald te worden, en dient er regelmatig gevlogen te worden om de vaardigheden bij te houden. Tevens dient een zeilvlieger jaarlijks zijn parachute onder begeleiding van een deskundige te laten controleren.
Aan de fysieke gesteldheid van de adspirant-beoefenaar worden geen bijzondere eisen gesteld anders dan een goede gezondheid; geen lichamelijke of geestelijke handicap alhoewel enkele handicaps geen probleem zijn. Het kunnen trekken van een sprintje en een 'beetje' uithoudingsvermogen vergelijkend met het 10 minuten joggen zonder pauzes is indicatief voor de hoeveelheid benodigde aanvangsconditie. Toetsingen van deze aanvanggezondheid of beter gezegd de sportkeuring wordt in Nederland verricht door het Sport Medisch Adviescentrum met vestigingen verspreid over het hele land.
[bewerk] Reguliere startmethoden
Naast de startmethode waarbij de piloot door eigen inbreng -lopend en rennend- het toestel de benodigde vliegsnelheid geeft zijn er tevens de lierstart, de sleepstart en de start waarbij gebruik wordt gemaakt van een kleine hulpmotor. We spreken dus van een externe krachtbron die als hulpmiddel gebruikt wordt om op de gewenste start- danwel uitgangshoogte te komen. Ook wordt soms gestart door de delta aan een heteluchtballon te hangen en op de gewenste hoogte los koppelen: "ballondrop".
Bij de lierstart wordt de deltavlieger met behulp van een kabel die op een trommel wordt ingehaald omhoog getrokken. Eenmaal op hoogte wordt de kabel losgekoppeld en gaat de piloot op zoek naar thermiek of factoren waardoor de vluchtduur verlengd kan worden. Het is mogelijk om dit lieren trapsgewijs te doen. Daartoe vliegt de piloot met de kabel weer terug naar de startplek, waar hij omkeert en vanaf die positie opnieuw naar de lier wordt getrokken: "traplieren".
De sleepstart gebeurt achter een ultralight vliegtuigje. Net zoals bij de zweefvliegers kan men naar stijgwindgebieden gebracht worden.
Voorts kent het zeilvliegen de startmethode met een kleine hulpmotor. Omdat de motor klein en licht is, is hij hoofdzakelijk bedoeld voor het winnen van hoogte. De start en landing gebeuren net zoals met een gewone deltavlieger: te voet en zonder wielen. De "delta-met", zoals hij in de volksmond genoemd wordt, onderscheidt zich van de reguliere ultralights door zijn onveranderd lage gewicht, zijn lage snelheid en de kleine ruimte die er nodig is voor het starten en landen, ongeveer gelijk aan de normale deltavlieger.
[bewerk] Ontwikkelingen
Het zeilvliegen lijkt anno 2006 overigens aan populariteit te hebben ingeboet ten opzichte van zo'n vijftien jaar geleden. In ieder geval in Frankrijk heeft het er de schijn van dat startlocaties minder frequent bezocht worden, en tevens ook niet goed meer worden onderhouden. De introductie van parapente is hier mede debet aan. Parapente laat zich in een bepaald opzicht sneller leren en wordt als iets trendier gezien. Door het ontbreken van een metalen "airframe" is het gewicht laag en lijkt de sport lichter en makkelijker. Juist deze trendy looks doet soms vergeten dat het om luchtvaart gaat. De prestatie van betere schermen evenaart de prestatie van de intermediate zeilvliegers en gaat er soms zelfs overheen. Bij forse wind echter zal een parapente vaak snel al niet meer kunnen vliegen terwijl het vaste profiel van een delta bij zal blijven dragen aan stabiliteit en prestatie. Er is dus een duidelijk verschil tussen parapenters en zeilvliegers. Zowel technisch als aerodynamisch. Ook de parapente kan zich bedienen van de bovenstaande startmethodes met uitzondering van de sleepstart, met of zonder krachtbron in de vorm van lier of hulpmotor.
[bewerk] De landing
(Wiki-artikel in voorbereiding.) Kijk voorlopig even op "de landing".[1]
