Zintuiglijke gezichtsherkenning
Van Wikipedia
Gezichtsherkenning is het systeem waarmee de hersenen waargenomen gezichten interpreteren. Het is niet alleen mogelijk om aan de hand van gezichtsherkenning de identiteit van bekenden vast te stellen, maar ook algemene informatie over onbekenden te vergaren (bijvoorbeeld of de persoon een man of een vrouw is). Verder is het mogelijk om aan de hand van gelaatsuitdrukkingen te bepalen in welke gemoedstoestand de ander verkeert. Ook blinden kunnen gezichten herkennen door deze te betasten, maar dit levert minder nauwkeurige informatie op.
Het vermogen om gezichten te herkennen is in beginsel al bij baby's aanwezig. Pasgeborenen leggen een speciale aandacht voor gezichten aan de dag en al na enige maanden zijn de betrokken hersencentra geactiveerd. Gezichtsherkenning speelt ook een grote rol bij het verder ontwikkelen van visuele perceptie in het algemeen en bij hechtingsprocessen.
Bij volwassenen is gezichtsherkenning onderdeel geworden van een complex systeem van herkenning, gedrag en beoordeling. Iemand kan bijvoorbeeld aan de hand van een gezicht het geslacht en de leeftijd van een persoon bepalen en daarmee een oordeel over de aantrekkelijkheid van die persoon vormen. Vaak vormt men op grond van de gezichtsinformatie een beeld over het karakter van die persoon. Een gelaatsuitdrukking kan van directe invloed op het gedrag van een ander zijn, bijvoorbeeld troosten bij verdriet of vrolijkheid als de ander lacht.
Er is niet alleen kennis opgedaan uit regulier onderzoek naar gezichtsherkenning, maar ook uit de bestudering van mensen die problemen hebben met het herkennen van gezichten (prosopagnosie). Hieruit is onder andere gebleken dat gezichtsherkenning zich op verschillende niveaus afspeelt. In de rechterhersenhelft bevindt zich een gebied waarmee gezichten in één oogopslag en als één geheel worden herkend. In de linkerhersenhelft worden de details van gezichten geregistreerd. Er zijn verder aanwijzingen gebaseerd op PET en fMRI studies van mensen dat een gebied in de gyrus fusiformis in de temporaalkwab van de rechterhersenhelft specifiek betrokken is bij het waarnemen en herkennen van gezichten. Dit gebied wordt in de Engelse literatuur ook wel aangeduid als FFA (fusiform face area). In apenstudies is een soortgelijk gebied gevonden met dieptelectroden. Het is echter nog niet duidelijk of deze gebieden nu specifiek zijn voor (alleen) gezichtherkenning. Sommigen onderzoekers zijn van mening dat in de hersenen gezichtsherkenning niet wezenlijk verschilt van herkenning van objecten in het algemeen.
De laatste jaren wordt biometrische gezichtsherkenning gebruikt als methode om mensen te identificeren.
Referenties:
- Kanwisher, N. (2000). Domain specificity in face perception. Nature Neuroscience, 3, 759-763.
- Baylis, G.C., Rolls, E.T. & Leonard, C.M. (1985). Selectivity between faces in the responses of a population of neurons in the cortex in the superior temporal sulcus of the monkey. Brain Research, 342, 91-102.
