Normand

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Airal ont i se parla

Lo normand es siá una lenga romanica que fa partida de las lengas d'oïl, siá, segon una autra concepcion, un dialècte de la lenga francesa o (lenga d'oïl). Se parla en l'Estat francés (zona de Normandia) e al Reialme Unit (Illas Normandas).

[Modificar] Autras denominacions

Normand: normaund / cauchois // guernesiais, jersiais
Francés: normand, langue normande
Anglés: Norman, Norman language
Espanhòl: normando, lengua normanda

[Modificar] Nombre de parlants

Se manca de dadas de l'Estat francés, encara que la lenga a pus de vitalitat en Bassa Normandia.

Dins las illas Normandes, lo guerneseyés es sonque utilizat per qualques gents amb pus de 60 ans, encara que i aja d'associacions qu'intentan lo gardar. D'autre latz, segon una enquèsta de 1989 i aviá 5720 personas que parlavan lo jerseyés. A Alderney, la lenga es completament desapareguda. La "melhora" situacion se tròba dins l'illa de Sark, ont sos 600 abitants utilizan normalament lor lenga pròpria. En total, sonque 2% dels abitants de las illas Normandas parlan lo normand quina que sián sas varietats, en una proporcion qu'es anat en decreissent de reng despuèi las annadas 30 del sègle XX.

[Modificar] Classificacion lingüistica

indoeuropeu> latin> galloromanic> lengas d'oïl> normand

[Modificar] Estatut legal

La sola lenga oficiala de l'Estat francés es lo francés. Dins las illas Normandas, la situacion es diferenta segon las doas comunas en las qualas se dividisson las illas. A Jersey son oficials l'anglés e lo francés, mentre qu'a Guernsey o es sonque l'anglés despuèi l'an 1966 (anteriorament lo francés foguèt lo sol idiòma oficial fins al 1926, quora l'anglés foguèt declarat segonda lenga oficiala).

[Modificar] Ensenhament

Actualament se parla de far de metòdes per l'aprendissatge del guerneseyés dins l'ensenhament elementari e als corses nocturnes. Dins l'Estat francés, s'estúdia optativament en 5 "collègis" del departament de la [[Marga (departament|Marga] (Beaumont, Les Pieux, Bricquebec, Gavray e Avranches). Es necessària l'inscripcion de quinze escolans per cors e los docents son volontaris.

[Modificar] Referéncias

Essai de grammaire de la langue normande, UPN, 1995, ISBN 2-9509074-0-7
V'n-ous d'aveu mei? UPN, 1984
La Normandie dialectale, 1999, ISBN 2-8413307-6-1
Alain Marie, Les auteurs patoisants du Calvados, 2005, ISBN 2-84706-178-9
Roger Jean Lebarbenchon, Les Falaises de la Hague, 1991, ISBN 2-950588-0-9
Jean-Louis Vaneille, Les patoisants bas-normands, n.d., Saint-Lô
André Dupont, Dictionnaire des patoisants du Cotentin, Société d'archéologie de la Manche, Saint-Lô, 1992