Гæдиаты Секъа
Сæрибар энциклопеди Википедийы æрмæг.
Гæдиаты Куыцырийы фырт Секъа у ирон аив прозæйы бындурæвæрæг, райгуырди Хъуды комы Ганисы хъæуы мæгуыр хæххон бинонты æхсæн 1855 азы. Секъайыл æстдæс азы куы цыдис, уæд базыдта гуырдзиагау кæсын æмæ фыссын, куыста Ганисы аргъуаны диакъонæй, æдзух куыста йæхиуыл, кастис гуырдзиаг фысджыты уацмыстæ. Уый æмдзæвгæтæ фыссын райдыдта XIX æнусы 70-тæм азты кæрон. Йæ уацмысты æвдыста ирон адæмы рагон царды цаутæ, æфхæрд адæмы хъысмæт. Арæхстджынæй пайда кодта адæмон сфæлдыстадæй, историон таурæгътæ æмæ æмбисæндтæй.
Секъа йæ уацмысты æвдисы адæмы тырнындзинад сæрибармæ, рæстдзинадмæ, рухс дунемæ. Хицæн адæймæгты æвзæр миниуджытæ калы хурмæ — расыгкæнын, давын, æргом дзуры хисты ныхмæ, нымайы йæ адæмыл мæгуырдзинад æфтауæг æгъдауыл. Секъа фауы иннæ ирон зианхæссæг æгъдæутты дæр — ирæд, тугисын, чызг скæфын æмæ æндæр ахæмтæ.
Йе ’мдзæвгæты фыццаг æмбырдгонд «Ирон фиййау» мыхуыры рацыд 1905 азы.
Секъайы диссаджы курдиат, сæйраджыдæр, разынд прозæйы. Йе сфæлдыстады сæйраг бынат ахсынц йæ радзырдтæ-таурæгътæ «Мад æмæ фырт», «Аргъауийы Ерыстау æлдар», «Айссæ», «Азау» æмæ æндæртæ.
Секъа амардис 1915 азы 3 августы.
Секъайы ном хæссы Дзæуджыхъæуы уынгтæй иу.
