Actor network theory
Z Wikipedii
Actor-network theory (często skracane do ANT) to szkoła myśli socjologicznej, która powstała w ramach filozofii i socjologii nauki. Opiera się na założeniu agencyjności, także tzw. nieludzi, czyli również komputerów i maszyn. Podkreśla, że ważne są sieci materialno-semiotyczne, a nie same przedmioty. Przykładowo, rozmowa telefoniczna nie jest tylko interakcją dwojga ludzi, ale złożoną siecią, w której agentami są także telefony, łącza, pewne koncepcje, idee, dorozumiane założenia kulturowe, i należy je traktować jako całość. Niektóre rodzaje agentów czasem działają jak przedmioty, czasem jak osobne jednostki, a czasem występują w relacjach sieciowych (np. banki). Żadna sieć aktorów nie jest stała, wymaga ciągłego odgrywania, by przetrwała. W ramach sieci nie należy analizować ludzi i nieludzi (non-humans) w osobny sposób, zarówno ludzie jak i maszyny, a także oczywiście relacje między nimi, powinni być poddawani interpretacji.
Podejście rozwinęli znani francuscy socjolodzy Michel Callon i Bruno Latour, a także Brytyjczyk John Law. Nawiązywali do koncepcji Gillesa Deleuze'a i Michela Foucault, a także wykorzystywali dorobek etnometodologii i interakcjonizmu symbolicznego.
[edytuj] Literatura anglojęzyczna
- Michel Callon (1986). "Some Elements of a Sociology of Translation: Domestication of the Scallops and the Fishermen of St Brieuc Bay." w; John Law (red.), Power, Action and Belief: A New Sociology of Knowledge (London: Routledge & Kegan Paul).
- Bruno Latour (1987). Science in Action: How to Follow Scientists and Engineers Through Society (Milton Keynes: Open University Press).
- Bruno Latour (2005). Reassembling the Social: An Introduction to Actor-Network-Theory (Oxford: Oxford University Press).
- John Law i John Hassard (red) (1999). Actor Network Theory and After (Oxford and Keele: Blackwell and the Sociological Review).
- John Law (1992). "Notes on the Theory of the Actor Network: Ordering, Strategy, and Heterogeneity."
- John Law (1987). "Technology and Heterogeneous Engineering: The Case of Portuguese Expansion." w; W.E. Bijker, T.P. Hughes, and T.J. Pinch (red.), The Social Construction of Technological Systems: New Directions in the Sociology and History of Technology (Cambridge, MA: MIT Press).
