Arbat
Z Wikipedii
Arbat lub Stary Arbat (ros. Арбат) – ulica w centrum Moskwy. Od jej nazwy pochodzi także nazwa tej części (dystryktu) miasta znajdującego się w Centralnym okręgu administracyjnym Moskwy.
[edytuj] Historia ulicy
Pochodzenie nazwy "Arbat" nie jest jasne, ale najczęściej przyjmuje się, że wywodzi się ona z języka tatarskiego, w którym słowo "arbad" oznacza "przedmieście".
Pierwsze wzmianki o Arbacie pochodzą z 1493 r., gdy stanowił część drogi z Kremla do Smoleńska. Jako ulica funkcjonuje od 1592. W XVIII w. Arbat stał się jedną z najmodniejszych lokalizacji w mieście i de facto pozostaje nią do dziś. Większość wczesnych zabudowań spłonęła w czasie pożaru Moskwy w 1812 r. związanego z inwazją napoleońską. Większość współczesnej zabudowy Arbatu pochodzi z początków XX w. i stanowi ciekawe przykłady architektury secesyjnej oraz konstruktywistycznej. W okresie międzywojennym wyburzono większość okolicznych cerkwi, a u jednego z końców ulicy pojawił się stalinowski wieżowiec Ministerstwa Spraw Zagranicznych. W drugiej połowie lat 80. ulicę przebudowano, zamieniając ją w deptak, który stał się jedną z popularniejszych atrakcji turystycznych miasta. Od tego czasu Arbat gromadzi handlarzy pamiątkami oraz drobnych artystów i żebraków. W okresie "pieriestrojki" był miejscem manifestacji politycznych i spotkań nieformalnych ruchów młodzieżowych. Pozostałością po tych czasach jest ściana pamięci kultowego piosenkarza Wiktora Coja na rogu Arbatu i Pierieułka Krzywoarbackiego.
W 1992 r. nazwę "Nowy Arbat" nadano pobliskiej ulicy znanej poprzednio pod nazwą "Prospekt Kalinina".
[edytuj] Arbat w rosyjskiej kulturze
Arbat zajmuje istotne miejsce w rosyjskiej kulturze po pierwsze ze względu na fakt, że w jego okolicach zamieszkiwało wielu znanych artystów. Należeli do nich m.in. poeci Aleksander Puszkin i Andriej Bieły, pisarz Anatolij Rybakow czy bard Bułat Okudżawa. Pomniki Puszkina i Okudżawy stoją dziś na Arbacie. Ulica pojawia się także często w utworach artystycznych m.in. w klasycznych powieściach; np. Dzieci Arbatu Rybakowa i Mistrzu i Małgorzacie Bułhakowa, w którym mowa o sklepie "Torgsimu" przy Arbacie i dawnym mieszkaniu Mistrza przy tej ulicy.
Ulica jest tematem popularnych piosenek np. Pierieułoczki Arbata Jurija Antonowa i licznych utworów Okudżawy, m.in. Piosenki o Arbacie:
- Ах, Арбат, мой Арбат, ты – мое призвание.
Ты – и радость моя, и моя беда.
