Daniel Defoe

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Daniel Defoe

Daniel Defoe (1660 - 21 kwietnia 1731) – pisarz angielski, prekursor nowożytnej powieści, najbardziej znany jako autor Robinsona Crusoe.

Urodzony jako Daniel Foe, syn Jamesa Foe, rzeźnika w dzielnicy Stoke Newington w Londynie, dodał do swego nazwiska arystokratycznie brzmiące "De" i stosował je odtąd w takim brzmieniu jako pseudonim literacki. Uważany jest za prekursora anglojęzycznej powieści, był również autorem broszur polemicznych i dziennikarzem.

Działalność polityczna Defoe zakończyła się aresztowaniem i przykuciem do pręgierza 31 lipca 1703. Główną przyczyną zatrzymania pisarza była broszura The Shortest Way with Dissenters (Najlepszy sposób na odszczepieńców), w której bezwzględnie wyszydził on wysokich urzędników kościelnych ze skrzydła torysów. Wydanie wiersza Hymn to the Pillory (Hymn do pręgierza), skłoniło jednakże lud do rzucania kwiatów w przykutego Defoe, zamiast zwyczajowych kamieni, nieczystości i innych przedmiotów, oraz do wznoszenia za niego toastów.

Po trzech dniach pręgierza Defoe trafił do więzienia Newgate. Robert Harley, 1 Hrabia Oksford i Mortimer, uiścił kaucję za jego wypuszczenie w zamian za współpracę w charakterze agenta wywiadu. Defoe miał w założonym w 1704 r. czasopiśmie A Review of the Affairs of France propagować politykę Harleya jako ministra. Pismo działało bez przerwy do 1713 r. Gdy Harley stracił władzę w 1708, Defoe nadal pisał, wspierając jego następcę, Godolphina, a następnie ponownie Harleya i torysów w latach 1710 do 1713. Po śmierci królowej Anny i związanym z tym upadkiem władzy torysów, Defoe kontynuował pracę wywiadowczą dla rządu wigów.

Słynna powieść Daniela Defoe, Robinson Crusoe (1719), opowiada o rozbiciu statku na bezludnej wyspie i późniejszych przygodach rozbitka. Autor mógł oprzeć swe opowiadanie na prawdziwej historii Alexandra Selkirka.

Następną powieścią był Captain Singleton (1720), historia o zadziwiającej potędze miłości dwóch mężczyzn. Hans Turley, profesor literatury angielskiej z Uniwersytetu Connecticut, przedstawił w swej książce z 2001 roku (Rum, Sodomy and the Lash: Piracy, Sexuality, and Masculine Identity) m. in. ciekawą wizję relacji kwakra Williama z Kapitanem Singletonem, które to uczucie odciąga tego ostatniego od morderczego życia pirata i obydwaj uroczyście ślubują sobie wspólne życie jako para, w Londynie, przebrani za Greków, nie mówiąc publicznie po angielsku, a Singleton dla zachowania pozorów poślubia siostrę Williama.

Defoe zawarł także swoiste sprawozdanie z wielkiej epidemii dżumy w Londynie w 1665 roku - A Journal of the Plague Year.

Napisał też Moll Flanders (1722), hultajską opowieść w postaci pierwszoosobowej narracji, opisującą upadek i ostateczne odkupienie win samotnej kobiety w XVII-wiecznej Anglii. Na początku objawia się ona jako prostytutka, bigamistka i złodziejka, dopuszcza się zdrady małżeńskiej i kazirodztwa, jednak mimo to zyskuje sympatię czytelnika. Zarówno ta powieść, jak i Roxana, the Fortunate Mistress (1724), są przykładem na dobór postaci przez Defoe - fikcyjnych, lecz "z życia wziętych", w dodatku niejednokrotnie - kobiet.

Daniel Defoe zmarł w wieku 71 lat, pochowany został w Bunhill Fields w Londynie.