Dynamika (robotyka)
Z Wikipedii
Dynamika - to pojęcie, które w robotyce związane jest z modelem matematycznym danego robota i oznacza ono zależność pomiędzy przyspieszeniem, prędkością, położeniem, a strukturą robota.
Wzór na dynamikę uzyskuje się z równań Eulera-Lagrange`a oraz równań Hamiltona. Przyjmuje on postać:
- M(q)q'' + C(q,q')q' + D(q) + T(q) = F + u, gdzie:
- q,q',q - to położenie, prędkość oraz przyspieszenie,
- M(q) - macierz bezwładności,
- C(q,q') - macierz sił odśrodkowych i Coriolisa,
- D(q) - macierz grawitacji,
- T(q) - macierz tarcia,
- F + u - siły działające na układ.
Najczęściej pomija się siły tarcia oraz przyjmuje, że prawa strona równania przyjmuje postać u (w przypadku robotów mobilnych prawa strona równania przyjmuje postać AT(q)λ + B(q)u).
[edytuj] Sztywny manipulator
Ponieważ energia potencjalna manipulatora pochodzi od oddziaływania pola grawitacyjnego w celu obliczenia energii ramienia i-tego (wraz z układem napędowym), można je potraktować jako masę punktową mi skupioną w środku masy ramienia. Wobec tego nasz model dynamiki manipulatora wygląda następująco:
- M(q)q'' + C(q,q')q' + D(q) = u.
[edytuj] Manipulator o elastycznych przegubach
W tym przypadku musimy uwzględnić fakt, że z każdym stopniem swobody jest związany układ napędowy co wprowadza nam elastyczność w przegubach. W takiej sytuacji, do opisu dynamiki manipulatora będą potrzebne współrzędne uogólnione q1 określające położenia przegubów, oraz q2, które definiują położenia wałów silników napędzających. Model manipulatora elastycznego przyjmuje następującą postać:
- M(q1)q1'' + C(q1,q1')q1' + D(q1) + K(q1 − q2) = 0
- Iq2'' + K(q2 − q1) = u,
gdzie:
- I - macierz bezwładności silników,
- K - macierz współczynników elastyczności (patrz: ruch harmoniczny)
[edytuj] Robot mobilny
Dynamika robota mobilnego przyjmuje postać:
- M(q)q'' + C(q,q')q' + D(q) + T(q) = AT(q)λ + B(q)u. Stosując wzór na ograniczenia Pfaffa
- A(q)q' = 0
oraz bezdryfowy układ sterowania
- q' = G(q)η
możemy przekształcić wzór na prostszą postać. Przede wszystkim wyznaczamy drugą pochodną q po t, tj.
- q'' = G'(q)η + G(q)η'.
Następnie korzystając z faktu, iż macierz G(q) skonstruowana jest tak, aby G(q)A(q) = 0 wymnażamy równanie lewostronnie przez GT(q). Ostatecznie otrzymujemy:
- M * (q)η' + C * (q)η + D * (q) = u.
Tym samym dochodzimy do tego podobnego wzoru, co w przypadku manipulatorów sztywnych. Możemy dzięki temu stosować algorytmy sterowania.