Dziurdziowie
Z Wikipedii
Dziurdziowie - powieść naturalistyczna, napisana przez Elizę Orzeszkową i wydana w roku 1885. Często określana mianem "studium społecznego".
Utwór posiada elementy powieści kryminalnej. Nie jest to odtworzenie przebiegu śledztwa, lecz autorka we wstępie formułuje zarówno problem, jak i zagadkę. Historia mordu dokonananego przez chłopów, Dziurdziów (prowodyrem Stepan Dziurdzia), na Pietrusi, żonie kowala. Pietrusia odtrąca zaloty Stepana Dziurdzi, ten zaś wiedziony chucią (naturalizm!) nie daje za wygraną. U podłoża zbrodni leżą osobiste animozje względem Pietrusi: poczucie krzywdy, zazdrość, urażona duma, chęć zemsty. Dodatkowym czynnikiem jest niechęć do bohaterki, podejrzewanej o czary, szkodzące wsi. Czyn chłopów, wskutek jego specyficznych środowiskowych uwarunkowań, nie poddaje się jednoznacznej ocenie, toteż narrator w Zakończeniu ujawnia współczucie dla skazanych, we wstępie natomiast dystansuje się do mniemań publiczności sądowej.
