Fagi T-parzyste
Z Wikipedii
Fagi T-parzyste - grupa fagów zjadliwych, tzn. takich, które zabijają zarażoną przez siebie komórkę. Nie występuje u nich nigdy zjawisko lizogenii. W czasie zakażenia przejmują całkowitą kontrolę nad metabolizmem gospodarza. Genom fagów T-parzystych ma masę 100-130 MDa. Koduje 55-170 genów. Zawiera on zamiast cytozyny jej pochodną: 5-hydroksymetylocytozynę. Zabezpiecza to przed działaniem enzymów fagowych rozkładających DNA gospodarza. Dodatkowa glikozylacja niektórych jej cząsteczek chroni przed działaniem enzymów restrykcyjnych bakterii. Przykładem faga T-parzystego jest bakteriofag T-4 porażający komórki E. coli. Fag T-4 ma budowę bardzo złożoną. Składa się z ikozaedralnej główki, ogonka posiadającego rdzeń oraz kurczliwą otoczkę, podstawki oraz wyrastających z niej 6 włókienek. Po rozpoznaniu ściany komórkowej bakterii przez włókienka następuje skurcz otoczki ogonka, wskutek czego ogonek przebija ścianę komórkową. Proces ten oprócz mechanicznego ma również charakter enzymatyczny, ponieważ białka podstawki mają zdolność lizy polisacharydów ściany bakterii.
Przebieg infekcji
- Adsorpcja faga i wstrzyknięcie kwasu nukleinowego. Nić wprowadzana jest od strony 5' nici wczesnej, tak więc niektóre geny ulegają ekspresji, zanim cały DNA wprowadzony zostaje do komórki.
- W wyniku ekspresji genów wczesnych dochodzi do rozkładu genomu gospodarza. Fag posiada enzymy umożliwiające wykorzystanie przez niego nukleotydów uwolnionych w tym procesie.
- W wyniku replikacji DNA dochodzi do powstawania konkatamerów. W tym stadium może dojść do rekombinacji genetycznej między kilkoma wirusami, które poraziły tę samą komórkę. W rezultacie mapa genetyczna faga T4 ma kształt kolisty, a nie liniowy.
- Ostatnim stadium regulowanym przez geny późne jest składanie wirionów potomnych i liza komórki.
