Z Wikipedii
Langreo (Asturia). Otwarcie kolei wąskotorowej w 1852 r.
Porto, stary i nowy most kolejowy przez Duero
Dworzec Santiago de Compostela,
RENFE
Pociąg "Talgo III". Od 1968 r. podobne zestawy mają zmienny rozstaw kół
Alboraya koło Walencji. Metro w Walencji stworzono jako rozwinięcie wąskotorowych kolejek dojazdowych
[edytuj] Ważniejsze daty
- 1837 - otwarcie kolei Hawana - Güines na Kubie (kolonia hiszpańska)
- 1844 - inżynierowie Subercase i Santa Cruz rekomendują rozstaw szyn sześciu stóp hiszpańskich ("iberyjski" - 1672 mm);
- 28 X 1848 - (E) otwarcie pierwszej kolei parowej Barcelona - Mataró (Katalonia) na torze o rozstawie "iberyjskim" (wbrew radzie R. Stephensona); zmieniony później na 1668 mm;
- 1852 - (E) otwarcie pierwszej kolei wąskotorowej FC Langreo;
- 1855 - (E) przyjęcie ogólnego prawa o kolejach;
- 28 X 1856 - (P) otwarcie pierwszej kolei w Portugalii: linia Lizbona - Carregado (37 km); rozstaw szyn 1664 mm, zmieniony potem na 1668 mm;
- 1858 - (E) otwarcie linii Madryt – Alicante;
- 1860 - (P) założenie Companhia Real dos Caminhos de Ferro Portugueses, spółki z 40% udziałem państwa;
- 1861 - (P) otwarcie linii (Lizbona) Barreiro - Vinhas Novas z odgałęzieniem Pinhal Novo - Setúbal; Caminhos de Ferro do Sul e Sueste (1869 przejęta przez państwo);
- 1863 - kolej portugalska osiąga granicę hiszpańską (Elvas - Badajoz), a hiszpańska osiąga granicę portugalską;
- 1863 - (P) pierwsza kolej pod Porto (Gaia); ukończenie linii Lizbona - Gaia (pod Porto) nastąpiło w kilka lat później;
- 1864 - (E) otwarcie kolei Madryt - Irún (granica francuska);
- 1873 - (P) otwarcie linii "Caminho de Ferro Larmanjat" Lizbona - Sintra; kolej niekonwencjonalna z centralną szyną prowadzącą; zamknięta 30 lat później;
- 1875 - (P) otwarcie kolei na północ od Duero, między Pinheiro-Campanhã i Bragą; Caminhos de Ferro do Estado;
- 1877 - (P) otwarcie mostu przez Duero pod Porto, proj. inż. Seyriga z firmy Eiffla;
- 1884 - (P) upaństwowienie wszystkich kolei na południe od Tagu;
- 1886 - otwarcie mostu granicznego na Minho/Miño między Valença i Tuy;
- 1890 - (P) Lizbona: otwarcie dworca Rossio z tunelem doprowadzającym;
- 1896 - (P) Porto: otwarcie pierwszego dworca São Bento z tunelem doprowadzającym; Caminhos de Ferro do Estado; 1916 otwarcie drugiego dworca São Bento;
- 1904 - (P) otwarcie linii Setil - Vendas Novas łączącej sieci południa i północy kraju (z mostem na Tagu);
- 1911 - (E) pierwsza elektryfikacja kolei w Hiszpanii: linia Gergal - Santa Fe;
- 1919 - (E) pierwszy odcinek metra w Madrycie; 1924 w Barcelonie;
- 1925 - (P) otwarcie mostu Alcácer na rzece Sado;
- 1926 - (P) elektryfikacja linii Lizbona - Cascais;
- 1941 - (E) utworzenie sieci kolei państwowej RENFE;
- 1947 - (P) przejęcie przez kolej CP eksploatacji wszystkich linii (z wyjątkiem linii Lizbona - Cascais);
- 1951 - (E) wprowadzenie wagonów o zmiennym rozstawie kół w ruchu do Francji;
- 1953 - (E) pierwsza linia z szynami spawanymi i na betonowych podkładach: Madryt - Aravaca;
- 1954 - (E) pierwsze centrum sterowania ruchem (CTC) między Ponferrada i Bañuelas;
- 1956 - (P) elektryfikacja linii Lizbona - Sintra i Lizbona - Entroncamento; 1969 wycofanie parowozów z linii Lizbona - Porto;
- 1959 - (P) otwarcie linii metra w Lizbonie;
- 1968 - pierwszy pociąg bezpośredni między Madrytem i Paryżem;
- 1972 - (E) pierwszy pociąg kontenerowy;
- 1975 - (E) początek wprowadzania systemu zabezpieczenia ruchu ASFA;
- 1975 - (E) wycofanie trakcji parowej;
- 1975 - (P) upaństwowienie kolei CP;
- 1980 - (E) pierwsza kobieta-zawiadowca stacji (Perlora na linii FEVE);
- 1985 - (E) reorganizacja i modernizacja sieci podmiejskich RENFE;
- 1986 - (E) RENFE podnosi prędkość maksymalną pociągów do 160 km/h;
- 1988 - otwarcie metra w Walencji: pierwszy system nowej generacji, rozwinięty z wąskotorowych kolejek podmiejskich; 1995 w Bilbao; 2002 w Porto;
- 1991 - (P) otwarcie mostu São João, który zastąpił stary most pod Porto;
- 1992 - (E) otwarcie linii wysokich prędkości Madryt - Sewilla;
- 1997 - (E) wprowadzenie pociągów Euromed na "korytarzu śródziemnomorskim" (Barcelona - Walencja);
- 1999 - (P) otwarcie linii przez most 25. Abril w Lizbonie; 2003 połączenie linii z siecią południową;
- 2003 - (E) otwarcie linii wysokich prędkości Madryt - Saragossa - Lleida; 2006 przedłużona do Tarragony;
- 2004 - (P) otwarcie zmodernizowanej linii Porto - Braga; wprowadzenie pociągów "Pendolino" (Alfa Pendular) między Bragą i Faro;
- 2005 - (E) oddzielenie zarządcy infrastruktury (ADIF) od operatora (RENFE-Operadora);
- 2005 - (E) uchwalenie Planu Strategicznego Infrastruktury i Transportu (PEIT) na okres do 2020 r.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
