Iwan Hel
Z Wikipedii
|
Podejrzenie o naruszenie praw autorskich |
| Jeżeli oznaczyłeś tę stronę jako podejrzaną o naruszenie praw autorskich, dodaj link na stronę WP:NPA. |
 Część zawartości tej strony prawdopodobnie narusza prawa autorskie. Tekst źródłowy pochodzi ze strony: Jeżeli możesz zmień ten artykuł, aby nie łamał praw autorskich. |
Iwan Hel (ur. 1937 w Klicku) - ukraiński działacz ruchu narodowego i religijnego na Ukrainie, więzień polityczny, kolporter samizdatu.
W 1952 publicznie odmówił wstąpienia do Komsomołu, za co został usunięty ze szkoły. Po ukończeniu szkoły wieczorowej próbował dostać się na Uniwersytet Lwowski, ale nie przyjęto jego dokumentów, ponieważ był synem banderowca. Podjął pracę ślusarza.
W latach 1956–1959 odbył służbę wojskową. Po jej zakończeniu starał się wstąpić na wydział prawa, jednak droga okazała się zamknięta. Rozpoczął studia zaoczne na wydziale historycznym Uniwersytetu Lwowskiego. Na drugim roku przeniósł się na studia wieczorowe i zatrudnił jako ślusarz.
Zaczął intensywnie rozpowszechniać samizdat (przepisywał na maszynie i wykonywał fotokopie), wtedy też wraz z Mychajłem Horyniem sformułował program "walki o państwowość Ukrainy".
24 sierpnia 1965 został aresztowany po raz pierwszy. 25 marca 1966 sąd obwodowy we Lwowie skazał go na 3 lata pozbawienia wolności za rozpowszechnianie ukraińskiego samizdatu i "działalność organizacyjną".
W latach 1966–1968 odbywał karę w obozach mordwińskich, gdzie zawarł znajomości z wieloma przedstawicielami ruchu demokratycznego w ZSRR.
W 1967 roku dwukrotnie zwracał się do Prezydium Rady Najwyższej z listem w obronie Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego.
Po uwolnieniu nie mógł powrócić na uniwersytet, nie mógł też zameldować się we Lwowie. Mieszkał w Samborze.
12 stycznia 1972 został aresztowany po raz kolejny. 7 sierpnia sąd obwodowy we Lwowie skazał go na 10 lat obozu o rygorze specjalnym i 5 lat zesłania. Karę odbywał w obozach mordwińskich i permskich, a zesłanie w osadzie Myłwa w Komi ASRR.
W obozach uczestniczył w wielu akcjach w obronie praw człowieka, między innymi w głodówce na rzecz przyznania statusu więźnia politycznego.
Powrócił z obozu na Ukrainę w styczniu 1987. Przez rok mieszkał w rodzinnej wiosce pracując jako pasterz. Wiosną 1987 roku wraz z Wiaczesławem Czornowiłem, Mychajłem Horyniem i Pawłem Skoczkiem został członkiem kolegium redakcyjnego reaktywowanego czasopisma "Ukrajinśkyj Wisnyk".
Stanął na czele Komitetu Obrony Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego, uczestniczył w tworzeniu "Memoriału" i Ludowego Ruchu Ukrainy.
W latach 1990–1994 był pierwszym zastępcą przewodniczącego Lwowskiej Obwodowej Rady Deputowanych Ludowych.
