Kodeks Boturini
Z Wikipedii
Kodeks Boturini – średniowieczny dokument opisujący historię Azteków-Chichimeków przed przybyciem konkwistadorów hiszpańskich.
Spis treści |
[edytuj] Pochodzenie
Pochodzenie i datowanie manuskryptu nie jest do końca pewne. Prawdopodobnie powstał w pobliżu Tenochtitlan. Nie którzy skłaniają się do daty 1521-1540. Dowodem na to ma być namalowane drzewo na stronie trzeciej posiadające wyraźne cechy europejskie. W całym dokumencie nie ma jednak żadnych innych tego typu naleciałości.
Pierwotnym właścicielem był Włoch Lorenzo Boturini Benaducci (1702–1751), od którego kodeks wziął swoją nazwę.
[edytuj] Opis
Kodeks Boturini mówi o prehistorii ludu Mexico na wyspie Aztlan, ich wędrówce przez centralny Meksyk, o walkach i klęskach poniesionych z ręki króla Coxoxtli i niewoli u Colhuan, aż po przybycie do Chapultepec (1168-1355) Manuskrypt został napisany na paskach kory drzewa figowego (amatl), o wymiarach 19 cm na 549 cm długości. Złożona jest w formie akordeonu o stronach przeciętnie 24 cm. Całość daje 24 strony.
Liczby w kodeksie są namalowane czarnym atramentem a daty kolorem czerwonym. W całym kodeksie nie występują żadne inne barwy. Styl przedstawienia dat jest podobny do innych kodeksów Azteckich tj.w regularny schludny sposób a przedstawione postacie, znaki miejsc i inne symbole charakteryzują się uproszczoną stenografią. Cechą odróżniającą od innych znanych manuskryptów jest pozostawienie dużej przestrzeni na stronach. W innych kodeksach strony są gęsto zapełnione rozmaitymi symbolami, postaciami i znakami. Taki układ Kodeksu Boturini skłania dzisiejszych badaczy (Karl Young, Donald Robertson) do wniosku, iż kodeks miał przeznaczenie podręcznika dla początkowych uczni nie władających dobrze symboliką i sztuką pisania. Każda osoba, data, imiona są z sobą powiązane i nawzajem oddziałowują na siebie. Większość stron zawiera kolumny dat posegregowane w czterech lub pięciu grupach w zależności czy dotyczą religii czy kosmologii.
Ciekawym zabiegiem autora jest przedstawienie odcisków stóp na poszczególnych kartach mających nadawać kierunek wędrówki Azteków, co pozwala na związanie całej księgi w jedną jednolitą treść. W wielu pismach prekolumbijskich odciski stóp symbolizują boga Huitzilopochtli, który kierował lud Mexica w ich wędrówce.
Kodeks Boturini jest niekiedy nazywany "Tira de la Perigrinacion" (hiszp. Wstęga Wędrówki) lub "del Tira Museo"
[edytuj] Publikacje
Na temat Kodeksu Boturini napisano wiele opracowań i w wielu pracach wspomina się o nim. Do najważniejszych należą:
- Jose Fernando Ramirez, Cuadro Historico-geroglifico de la Peregrinacion de los Tribus Aztecas . . . (No. 2). Imprenta de Jose Mariano Fernandez de Lara, Mexico City, 1858.
Praca na podstawie której powstało większość poniższych opracowań.
- Paul Radin, The Sources and Authenticity of the History of the Ancient Mexicans. University of California Publications in Archaeology and Ethnology, 17 (1), Berkeley, 1920.
- Juan de Trovar, Codice Ramirez. Editorial Leyenda, Mexico City, 1944.
- Donald Robertson, Mexican Manuscript Painting of the Colonial Period. Yale University Press, New Haven, 1959.
- Fray Bernardino de Sahagun, The Florentine Codex. C. Dibble & J.O. Anderson eds & trans. School of American Research, Santa Fe & University of Utah, Salt Lake City, 1950-1969. 11 vols.
- Libreria Echaniz , Tira de la Perigrinacion Mexica. Mexico City, 1964.
- Jose Corona Nuńez, "Explicacion del Codice Boturini," in Antiguedades de Mexico, Vol. II. Secretaria de Hacienda y Credito Publico, Mexico City, 1964.
- Burr Cartwright Brundage A Rain of Darts. U. of Texas Press, Austin, 1972.
- Nigel Davies, The Aztecs. U. of Oklahoma Press, Norman, 1973.
- Anales de Tlateloco. Heinrich Berlin, ed. i tłumaczenie Ediciones Rafael Porrua, Mexico City, 1980.
