Konkatedra św. Jadwigi w Zielonej Górze
Z Wikipedii
| Konkatedra św. Jadwigi w Zielonej Górze | |
 Kościół po remoncie w 2006 |
|
| Data budowy | 1294 |
| Wyznanie | Kościół rzymskokatolicki |
| Rodzaj | konkatedra |
| Wezwanie | św. Jadwigi Ślaskiej |
| Budulec | cegła |
| Obecnie | konkatedra |
Konkatedra św. Jadwigi w Zielonej Górze – najstarszy zachowany zabytek Zielonej Góry.
Ufundowany został w II poł. XIII wieku przez księcia Konrada Głogowskiego pw. św. Jadwigi (skądinąd babki fundatora). Kościół ten – dziś konkatedra – ukończony został w 1294 przez Henryka Głogowczyka, syna Konrada; sam fundator został pochowany w obrębie świątyni.
Po pożarze, który strawił kościół w 1419, powstała ceglana konstrukcja widocznej do dziś halowej bryły kościoła. Zachowane do dziś elementy gotyckie widoczne są w elewacji, w przyporach, w południowym portalu i niektórych oknach z ich ostrołukowym kształtem, a także wewnątrz, gdzie widoczne są gotyckie arkady międzynawowe, łuk tęczowy i portale.
Kościół płonął jeszcze kilkakrotnie, m.in. w wielkim pożarze miasta w 1582 (spłonął wówczas także kościół św. Jana), a także w 1627 i 1651. Po tym ostatnim, bardzo dotkliwym, kościół odbudowywano ćwierć wieku. W tym czasie m.in. mniejsze, półkoliste okna kościoła zastąpiły dotychczasowe gotyckie. W 1776 roku zawaliła się pękająca od dawna wieża kościoła. Wraz z nią runęły fragmenty ścian prezbiterium oraz nawy północnej, a także przęsła sklepień. Po tej katastrofie dach budowli zyskał widoczny dziś kształt – niski i rozczłonkowany – zakłócający proporcje budowli. Klasycystyczna, czterokondygnacyjna, zwieńczona tarasem i kopułą wieża z 1832 roku dopełnia współczesnego obrazu kościoła.
Książęta głogowsko-żagańscy patronowali głównemu kościołowi parafialnemu Zielonej Góry aż do roku 1427, kiedy książę Henryk IX przekazał farę żagańskiemu konwentowi augustiańskiemu. Kiedy ostatni z augustiańskich proboszczów Zielonej Góry, Paweł Lenberg, przeszedł na luteranizm, kościół przejęli w 1544 protestanci. Zmienne losy wojny trzydziestoletniej w I poł. XVII wieku skutkowały w Zielonej Górze zmiennymi losami tak kościoła św. Jadwigi, jak i sporami wokół prawa korzystania z cmentarza przy ewangelickim kościele św. Trójcy. Trzy lata po zawarciu pokoju westfalskiego, w 1651, ostatni pastor ewangelicki opuścił Zieloną Górę i oba kościoły przeszły w ręce katolików.
W wyposażeniu kościoła św. Jadwigi zachował się barokowy chór z malowanymi przedstawieniami świętych z XVII w. i renesansowa kuta krata przy wejściu do Kaplicy Oliwnej.
[edytuj] Bibliografia
- Tadeusz Dzwonkowski "Parafia pw. św. Jadwigi w Zielonej Górze – zarys dziejów" Zielona Góra 1994
